Tag: #e-abhivyakti

प्रा.अरूण विठ्ठल कांबळे बनपुरीकर

टपाल आणि माझं नातं कधी जुळलं ते आठवत नाही. पण गावात जुन्या ग्रामपंचायतीच्या बाहेर पोस्टाची लाल टपाल पेटी अडकवलेली होती.शाळेला जाता जाता आम्ही मारुतीच्या मंदिरात खेळायला थांबायचो. कुतुहल म्हणून शेजारच्या ग्रामपंचायतीच्या व्हरांड्यातील खिडकीला अडकवलेली टपाल पेटी न्याहाळायचो कुणीतरी खिडकीवर चढून पेटीचे झाकण उघडझाप करायचं.कुणीतरी आत हात घालून काय आहे का पहायचं.कधी हात पेटीत अडकवून घ्यायचो.कुणी ती पेटी वाजवायची.कुणीतरी ओरडलं तर धूम ठोकायची.असा खेळ सुट्टीत नेहमीच चालायचा.यात महत्वाची कागदं येतात जातात असं कुणीतरी सांगून जायचा. मग हळूहळू थोडी माहीती होत गेली.

…आमच्या वाड्यातला गोरापान आणि घाऱ्या डोळ्याचा बापू तात्या(बापू वाघमारे) सायकलीला पिशवी अडकवून दररोज सकाळी करगणीला जायचा आणि काही तासानं परत यायचा. असं नेमानं घडायचं. त्याची जायची आणि यायची वेळ एकच असायची. शाळेपुढून त्याचं जाणं येणं असायचं. त्यामुळं बापू तात्या करगणीतून रोज पिशवीतून काहीतरी आणतो आणि घेऊन जातो याचंही कुतुहल असायचं. बापू तात्या करगणीतून आलेला दिसला की पत्रं आली असं ऐकायला मिळायचं.

गावात पाटलाच्या वाड्याजवळ असणाऱ्या अत्ताराच्या घरात पोस्ट ऑफिस होतं. तिथं हुसेन अत्तार पोस्टमास्तर म्हणून असायचे. त्यांच्याच घरातल्या एका खोलीत पोस्ट असायचं. उंचपुरा,मोठ्या डोळ्यांचा,खड्या आवाजाचा आणि हसऱ्या चेहऱ्याचा हुसेनभई आजही डोळ्यापुढून हटता हटत नाही. हुसेनभई नेहमी पोस्टाची महत्वाची पत्रे न चुकता बापू तात्यांकडून गावातल्या वाड्यावस्त्यावर पोहचवायचे. कुणाला नोकरीचा कॉल आला,कुणाची मनीऑर्डर आली सगळी खबर पोस्ट मास्तर जवळ असायचीच. पोस्टानं आमचं महत्वाचं यायचं आहे,आलं म्हणजे सांगा -असं अवर्जून तरुण पोरं हुसेन मास्तरला आठवणीनं सांगत रहायची. रोज बापू तात्यालाही विचारत रहायची. पोस्ट असलेल्या या खोलीत आलेल्या पोस्टावर जाडजुड असा शिक्का काळ्या शाईत बुडवून मारलेला आवाज बाहेर ऐकू यायचा. त्यावेळी १५ पैशाचं जाड पोस्टकार्ड मिळायचं त्यावर रुबाबदार पट्टेरी वाघाचं चित्र असायचं.

चौथी पाचवीत होतो तेव्हा सावंताची बायना काकू तिच्या मुंबईतल्या पोरीकडं साधं पोस्टकार्ड लिहून पाठवायला सांगायची. ती बरीच लांबड लावत लिहायला सांगायची पण पत्रावर थोडंच लिहायला जागा असायची. पत्ता लिहून पोस्टात टाकायला द्यायची. कधी मुंबईहून पोरीचं पत्र आलं की वाचून दाखवायला हाक मारून बोलवायची.

खरंतर इथूनच असं पोस्टाचं नातं जुळत गेलं.मी ही माझ्या मुंबईच्या मोठ्या आत्त्याबाईला पत्र पाठवायचो. गावाकडची ख्यालीखुशाली कळवायचो. तिचंही पत्र यायचं. पाचवीत असताना माझ्या मुंबईच्या याच इंदिरा आत्याने पोस्टाने जाड  आणि मजबूत असे पाठीवर अडकवायचे कापडी दफ्तर पाठविले होते. ते दफ्तर पाठीवर घेऊन किती मिरवलं होतं मी.

ती कधी कधी मनीऑर्डर करून पैसेही पाठवायची. पैशातून पाटी-पुस्तकं-कपडे घ्यायला सांगायची. खूप शिक म्हणायची. तिचा आणि माझा पोस्टामुळंच हा दुवा जुळत राहीलेला. ती आता नाही पण तिच्यामुळंच खरंतर शिक्षणाची गोडी लागली होती. तिनं रुजविलेल्या शिक्षणाच्या जिद्दीमुळंच मी शिक्षण घेत राहीलो. माझी तीन पुस्तके प्रकाशित झाली. M.Ed., SET, झालो. आणि चार विद्यापिठाच्या Ph.D.साठी निवडलोही गेलो. माझ्या बालपणीच्या प्रत्येक आठवणीत पोस्टाचा आणि मुंबईच्या आत्याबाईचा ठेवा चिरंतन आहे. माझ्या निंबवड्याच्या रेखा आत्यालाही मी साधं पोस्टकार्ड लिहून पाठवायचो.

कधी लाल शाईनं लिहलेला कागद बापूतात्या घेऊन यायचा. ती तार असायची. लाल अक्षरातलं पत्र बघितलं की बायकांची रडारड सुरू व्हायची. गलका व्हायचा. कुणीतरी गेल्याची खबर असायची. कुणीतरी शिकलं सवरलेलं ती तार वाचून दाखवायचं. तार आलीय म्हंटलं की सगळे धसका घ्यायचे.

मी सातवीत असताना एकदा गावात येणाऱ्या पेपरमधले कोडे सोडवून पोस्टाने पाठवले होते. काही दिवसांनी बापूतात्याने पार्सल आले आहे,पोस्टातून सोडवून घ्या- म्हणून निरोप दिलेला. बक्षीसाचा रेडीओ पोस्टाने माझ्या नावे आला होता. त्याचं भारी कौतुक माझं मलाच वाटलं होतं. हुसेनभईने दीडशे का दोनशे रुपये भरून तो सोडवून घ्यायला सांगितले होते. पण तेवढे पैसे नव्हते. आमच्या आप्पाने कुणाकडून तरी पैसे गोळा करून दोन दिवसांनी तो रेडीओ सोडवून घेतला होता. ‘खोक्यात काहीही असेल,अगदी दगडंही,आमची जबाबदारी नाही’ असं हुसेनभईने अगोदरच सांगून बक्षीसाची हवाच काढून घेतली होती. पण खोक्यात चांगला मर्फी कंपनीचा रेडीओ आला होता. सेल घालून सुरुही झालेला. केवढा आनंद झाला होता. रेडीओ सुरु करून गावातनंही मिरवला होता. आप्पा सकाळ संध्याकाळ मोठ्या आवाजात तो रेडीओ लावून घराबाहेरच्या दिवळीत ठेवायचा. पुढं कितीतरी दिवस तो साग्रसंगीत सोबत वाजत राहीलेला.

पुढं हळू हळू काही पुस्तकं पोस्टानं मागवू लागलो. रंगपेटीही एकदा पोस्टाने आली होती. दिवाळीच्या वेळी पोस्टकार्डवर आकर्षक ग्रिटिंग कार्ड रंगवून ते मित्र व नातेवाईकांना पाठवलेली अजूनही आठवते. पुढं कॉलेजला असताना घरून मनीऑर्डर यायची. शिक्षणासाठी तोच आधार असायचा. आईआप्पाला पत्रातून ख्यालीखुशाली पाठवायचो. गावाकडून माझे दोस्त कधी गुंड्या,कधी रावसाहेब पत्र पाठवायचे. शाळेतला दोस्त मधू पुकळे काम शोधण्यासाठी मुंबईला गेला होता तेव्हा आठवणीनं पत्र मुंबईतनं पाठवायचा. पिक्चरमधल्या गोविंदाला भेटलेला किस्सा पत्रातून त्याने कळवला होता. रक्षाबंधनाच्या दोन तीन दिवस आधी मुंबईच्या अंजूताईच्या राख्या न चुकता पोस्टाने येत रहायच्या.जवळच्या कितीतरी ज्ञात अज्ञातांनी पोस्टाने नोटस्,पुस्तके आणि मैत्रीची पत्रे पाठवलेली अजूनही आठवतात.नोकरीचा कॉलही पोस्टाने आलेला आजही मी जतन करून ठेवलाय. सिने अभिनेते स्व.दादा कोंडके यांना पाठवलेले पत्र अजूनही लक्षात आहे. ते पत्र त्यांना मिळालं का नाही काहीच कळलं नाही. कॉलेज जीवनात कॉलेजमधल्या एका मैत्रीणालाही पाठवलेले पत्रही तिला पोहचले का नाही काहीच कळलं नाही. ‘आमचा बाप आणि आम्ही ‘या पुस्तकाचे लेखक डॉ.नरेंद्र जाधव यांना माझे

‘काळजातला बाप ‘ पुस्तक दोनवेळा पाठवले होते. दोन्ही वेळा चुकीचा पत्ता म्हणून परत आलेले ते पार्सल मी अजूनही तसेच पॅकिंगमध्ये जपून ठेवलंय.

…अशा कितीतरी आठवणीं पोस्टाशी नाते घट्ट करणाऱ्या.. आजही त्या मनाच्या पोस्ट पाकीटात जतन करून ठेवल्यात पोस्टातल्या बचत खात्यासारख्या…!

आज पोस्ट खात्यात बरेच बदल झालेत पण पोस्टाशी असलेला आठवणींचा सिलसिला अजूनही माझ्या गावातल्या पोस्टमन बापू तात्या आणि हुसेन मास्तरच्या भोवती स्पीड पोस्ट सारखा पिंगा घालत राहतो…!

(आगामी संग्रहातून..)

© प्रा.अरुण कांबळे बनपुरीकर

मु.पो.बनपुरी ता.आटपाडी जि.सांगली

९४२११२५३५७…

≈संपादक – श्री हेमन्त बावनकर/सम्पादक मंडळ (मराठी) – सौ. उज्ज्वला केळकर/श्री सुहास रघुनाथ पंडित /सौ. मंजुषा मुळे/सौ. गौरी गाडेकर≈

डॉ. ज्योती गोडबोले

जीवनरंग 

☆ निश्चयाचे बळ— ☆ डॉ. ज्योती गोडबोले☆ 

“जाड्या,किती वाजता येतो आहेस रे?”  रोहनचा सेल  खणखणला. शेजारी रिद्धी उभी होती. 

“आई बघ बघ. याला नाही तुम्ही कोणी बोलणार. मुलगा आहे ना. मला मात्र कधीही रात्री मैत्रिणीकडेही रहायला जाऊ देऊ नका.” 

“रिद्धी,जलो मत . मॉम, पाचसो रुपये दे तो.आज बाहर खाना खाएंगे… “

आईने कौतुकाने 500 रु रोहन ला दिले.

“आई, अग किती डोक्यावर बसवशील ग. केवढा झालाय लठ्ठया बघ की. अग ११०  किलो क्रॉस केले या गाढवाने.” 

रोहन कॅन्टीनमध्ये मित्रांबरोबर होता… “  जाड्या, आयआयटी entrance दिलीय ना “ काय निघणार score? 

करणार का crack ?” सुहासने चेष्टेने विचारले.

रोहन हुशारच होता. आत्ताही पेपर्स मस्त गेले होतेच. पण काय सांगावे– “ रोहन काहीच बोलला नाही.

शेजारी केतकी बसली होती. केतकीनेही आयआयटी  entrance दिली होती. शाळेपासून ते कॉलेजपर्यंत केतकी रोहनची प्रतिस्पर्धी होती. जी जी परीक्षा रोहनने दिली, त्यात त्याच्यापेक्षाही  जास्त यश मिळवून केतकी  पुढे जात असे.

कुचेष्टेने रोहन म्हणाला, “ काय बाबा, आपल्या कॉलेजमध्ये आहेत की अतिरथी महारथी.” 

केतकी काहीच बोलली नाही. तिला मजा वाटायची. वाटायचं ‘ हा मुलगा शाळेपासूनच आपला हेवा का करतो,

कधीही निखळ मनाने कौतुक तर सोडाच, पण याने कधी अभिनंदनही केले नाही आपले.’ .. 

आयआयटी  entrance  चा result लागला. केतकीची ४००, तर रोहनची ८०० वी रँक आली. 

केतकीचे पवईच्या आयआयटी मध्ये  पहिल्याच लिस्टमध्ये नाव आले आणि तुला तिथे सहज प्रवेश मिळाला. रोहनला मिळाले खरगपूर आयआयटी . 

कुत्सितपणे रोहन म्हणाला, “ आता काय… पवई म्हणजे आकाशाला हात लागले.” 

केतकी म्हणाली,” तुझे मनापासून अभिनंदन रोहन.. खरगपूर iit सुरेखच झालं. “ 

ती आपल्याला खिजवते आहे असेच रोहनला वाटले.

नंतर कितीतरी महिने केतकीला पुण्याला यायला जमलेच नाही. मग एकदा तिला रोहन भेटला.

“ केतकी कॉफी  प्यायला जाऊ या ?” 

“ चल की जाऊ ” –केतकीने आमंत्रण स्वीकारले.

“ कसं काय चाललंय तुझे रोहन ?” तिने विचारलं. 

“ कॉलेज चांगले आहे ग. पण मला फार  ragging होतेय. मला  लठ्ठया,जाड्या,गवा हिप्पो अशी नावे ठेवलीत सगळ्यांनी. मला तर हे सोडूनच द्यावे असे वाटू लागलेय. माझे नाही लक्ष लागत अभ्यासात. मला जबरी इनफीरिओरिटी कॉम्प्लेक्स आलाय. “ आयुष्यात प्रथमच रोहन तिच्याशी इतका  उदास होऊन बोलत होता.

– “ ही सगळी माझीच चूक आहे केतकी. आजी आई आजोबांनी  मुलगा मुलगा म्हणून माझे फाजील लाड केले.कधी पोहायला जाऊ दिले नाही. कधी ग्राउंडवर गेलो नाही. तू बघ ना कशी सडसडीत आहेस. मला आठवतंय तू रोज पोहायला जायचीस. आणखी काय करतेस ग तू ?” 

“ रोहन, मी रोज निदान १ तास जिममध्ये घाम गाळते. मला लठ्ठपणा आवडत नाही. अरे रुप आपल्या हातात नसतं ,

पण  शरीर प्रमाणबद्ध ठेवणं तर असतं नं आपल्या हातात. हे बघ. एवढा निराश नको होऊस. तिकडे एखादी जिम शोध.  इथे आणखी किती दिवस आहेस? “ 

“ आहे की अजून एक महिना.” 

“ अरे वा. मग हे बघ, माझी एक dietician मैत्रीण आहे. घेतोस का तिचा  सल्ला ? बघ हं, म्हणजे माझी तुझ्यावर अजिबात बळजबरी नाही. “ 

रोहन लगेच म्हणाला, “ केतकी, घे तिची अपॉइंटमेंट. मला या दुष्ट चक्रातून बाहेर यायचंय. लाज वाटते ग माझ्या मापाचे टी शर्टस मिळत नाहीत हे सांगायची. “

“ चिल रोहन. मनापासून ठरवले आहेस ना, मग जमेल तुला. करशील तू. आपण एकत्र वाढलोय रोहन. आठवतंय, मी खूप वेळा तुला सांगायचा प्रयत्न केला होता, पण प्रत्येक वेळी तू माझी हेटाळणीच केलीस. अरे, खरे बोलणारे मित्र कमी असतात रोहन. पण असं विचार तू कधी केलाच नाहीस. “ 

“ केतकी खरंच सॉरी. खूपदा मी वाईटच वागलो तुझ्याशी. पण तू ते  मनात नाही ठेवलंस. त्याबद्दल मनापासून थॅंक्स . 

“ चला मग – आता नक्की  मिशन ‘ weight loss ‘ सुरू ?” 

रोहन केतकीच्या मैत्रिणीला भेटला.

“ हे बघ रोहन,मी सांगते तसेच follow करणार असलास तरच मी तुला guide करीन. मी cheat day देणार नाही.

किमान पूर्ण एक वर्ष तुला स्वतःसाठी द्यावे लागेल. मला दर वीकला तुझे वजन, आणि फोटो मिळाला पाहिजे. आणि इथे आलास की न चुकता भेटणार आहेस तू मला. ठीक आहे ?”

रोहनने सगळे मान्य केले, आणि वजन कमी करण्याचे अगदी मनापासून ठरवले. 

हॉस्टेलवर अपेक्षेप्रमाणेच स्वागत झाले— “ आलात का जाडोबा ? आणखीच जाड होऊन आलात की काय ?” 

रोहन काहीच बोलला नाही. नहमीसारख चिडलाही नाही. 

त्याचा रूम पार्टनर सचिन त्याचा सच्चा मित्र होता. “ सचिन,मला एखादी चांगली जिम सांग ना. 

मी खरंच आता मनावर घेतलंय. माझं हे अस्ताव्यस्त वजन आता माझ्याच डोळ्यांना खुपायला लागले रे.. “ 

“ शाब्बास रे दोस्ता. आता सगळं तुझ्या मनासारखंच  होईल बघ. उद्याच जाऊ या आपण जीमला. ‘ 

“ सचिन,पण प्लीज हे कोणालाही सांगू नकोस हं.” 

“ अरे नाही रे दोस्ता. नाही सांगणार. आता तू  करूनच दाखव मेरे यार.” 

रोहनने जिममध्ये वेगळी फी भरून पर्सनल ट्रेनर लावला.

ते ट्रेनर त्याला म्हणाले, “ हे बघ, मी अतिशय वाईट टीचर आहे. माझे ऐकले नाही तर मी चक्क तुला झोडून काढेन.” 

“ चालेल सर. पण मी आता मागे नाही हटणार.”

रोहनची जिम सुरू झाली… 

डायटीशीयन ऋचाने  सांगितलेले क्रॅश डाएटही सुरू झाले. पहिल्याच महिन्यात रोहनचे ५ किलो वजन कमी झाले.

“ हुरळून जाऊ नका. नंतर ते मुळीच  कमी होत नाही बरं “ सर जरा कडक शब्दातच म्हणाले.

ऋचा सतत संपर्कात होतीच.

“ रोहन, तू आता सकाळी किंवा रात्री– जेव्हा वेळ होईल तेव्हा walk करायचा आहे. रोज निदान ६ मैल. कसंही करून हे जमवायचंच.” 

रोहनने रात्री  brisk walk घ्यायला सुरुवात केली. कारण त्याला त्याच्या अतिशय व्यग्र दिनक्रमात सकाळी त्यासाठी वेळ देणे अशक्य होते.  रोहनचे टार्गेट ७५ किलो होते. ६ महिन्यात रोहन ८८ किलो वर आला. 

आता हॉस्टेलची मुले म्हणू लागली–“ आगे बढो ,जाड्या. मस्त चाललंय की. अरे हो, आज रात्री feast आहे बरं का. गुलाबजाम आणि दहिवडे करणार आहे अण्णा. येतो आहेस ना ? “.

रोहन काहीच बोलला नाही. “ नको येऊ रे बाबा.”– टवाळ शब्द त्याला ऐकू आल्याशिवाय राहिले नाहीत. 

एकदा ग्राफिक्सच्या  सरांनी विचारलं, “ रोहन, कसा आहेस. झेपतंय ना सगळं तुला? नाही, जरा अशक्त दिसतो आहेस म्हणून विचारतो आहे.” 

“ हो सर, झेपतंय ना.. मी मस्त आहे.” 

रोहनला खरोखरच व्यायामाची गोडी लागली होती. सुट्टीत घरी गेला तेव्हा तर आजी आजोबा बघतच राहिले–

“अरे काय रे हे? किती  वाळला आहेस…. आता इथे आहेस तर छान भरपूर खा पी. काय हे तुझे शरीर… “ 

“आजी, प्लीज मला भरीला पाडू नकोस. मी अजिबात  काहीही खाणार नाही.” त्याने बजावूनच टाकलं. 

तो लगेच ऋचाला भेटायला गेला. 

“व्वा रे पठ्ठे. मस्त दिसतोय की अगदी. पण तरी अजून १३ किलो कमी व्ह्यायला हवेत. सोडू नको हं  जिम, आणि डाएट प्लॅन.” 

“नाही ग बाई, अजिबात सोडणार नाही. आता मलाच आवडत नाही असंतसं काही खायला. कसा होतो ना गं मी  पूर्वी….. शी….. पण आता मी XL size पर्यंत आलो आहे. पूर्वी मला प्लस size च शोधावा लागायचा. माझी मलाच लाज वाटायची बघ. तुला मनापासून थँक्स ऋचा आणि केतकीलाही.” 

आता बघताबघता रोहनचे वजन २२ किलो कमी झाले. तो खूपच हँडसम आणि फिट दिसायला लागला होता .

– ५`१०” इंच उंची आणि  ७२  किलो वजन… म्हणजे एकदम परफेक्ट शरीरयष्टी….. 

बरोबर एक वर्षानंतर केतकीने  त्याला बघितले, आणि …..”  Oh My my!!! मी नक्की रोहनलाच बघतेय ना !

काय हा सुंदर बदल रे! वावा!! so proud of you यार… “ 

 रोहन छानसं हसला…. “ केतकी,अगं या वजनाने स्वतःबरोबर माझा माज पण उतरवला बघ. मी पूर्वीचा रोहन नाही राहिलोय आता. आणि याचे सगळे श्रेय तुला, ऋचाला, आणि जीमला बरं का… I must accept … चल, कॅफेत  जाऊ या ? आणि आता मला पूर्वीसारखी गोड कॉफी अजिबात नको. मीही तू कायम घेतेस तो ग्रीन टीच घेईन. केतकी…my guide..  गुरू.. आणि फिलॉसॉफर सुद्धा ….खरंच थँक्स ग. “ 

आणि दोघेही हसत हसत कॅफे कडे वळले.

© डॉ. ज्योती गोडबोले

≈संपादक – श्री हेमन्त बावनकर/सम्पादक मंडळ (मराठी) – सौ. उज्ज्वला केळकर/श्री सुहास रघुनाथ पंडित /सौ. मंजुषा मुळे/सौ. गौरी गाडेकर≈

श्रीमती उज्ज्वला केळकर

 मनमंजुषेतून 

☆ ‘गोष्ट खूप छोटी असते….’ – अज्ञात ☆ प्रस्तुति – श्रीमती उज्ज्वला केळकर ☆

रंगात रंग तो गुलाबी रंग

मला बाई आवडतो श्री रंग ॥

छेः छेः ! गैर समज करून घेऊ नका . माझे नाव गुलाबी नाही आणि मी हा नवऱ्याच्या नावाचा उखाणाही घेतलेला नाही, त्याचे नाव पण श्रीरंग नाही. कोणी म्हणेल लेखिकेच्या मनात आधीच होळीचे रंग भरलेत , तसे पण नाही.

इंद्रधनुष्याचे सात रंग सर्वज्ञात आहेत —- ” ता ना पि हि अ नि जा “

असे इंद्रधनूचे रंग लक्षात ठेवण्याचे सोपे सूत्र शाळेत आम्हाला शिकवले होते . तसेच हे सात रंग एकत्र येतात तेव्हा इंद्रधनुष्य तयार होते , जे फक्त आकाशात दिसते, ही निसर्गाची किमया . आणि ते बघायला आबालवृद्ध सगळेच धावतात कारण हे अद्भुत बघून खूप आनंद होतो.

माणसाच्या आयुष्यात देखील हे सात रंग कधी ना कधी डोकावून जातात—-

केशरी रंग  त्यागाचा

पांढरा रंग शांतीचा

हिरवा भरभराटीचा

गुलाबी रंग प्रेमाचा

लाल रंग रक्ताचा

काळा म्हणजे निषेध !

—अशा सर्व संमत कल्पना आहेत.

माझ्या मनात मात्र प्रत्येक रंगाच्या वेगळ्या कल्पना आहेत. रंगांशी निगडित आपल्या भावना, अनुभव असतात. तो तो रंग बघून त्या भावना जागृत होतात.

केशरी म्हटले की डोळ्यांसमोर उभा राहतो , डौलाने डुलणारा , शिवाजी महाराजांचा ” भगवा ” –मराठ्यांच्या शौर्याचे प्रतीक, महाराष्ट्र धर्माची, हिंदू धर्माची शान, देवळांच्या शिखरांवर शोभणारे केशरी ध्वज ! विजय पताका !

पांढरा रंग म्हणताच मला आठवतात  हिमालयाची उंच उंच बर्फाच्छादित शिखरे . त्यागाचे प्रतीक . उन्हातान्हाची पर्वा  न करता वर्षानुवर्षे उभे राहून सीमेचे रक्षण करणारा, आपल्या उंचीने भारताची शान उंचावणारा नगाधिराज हिमालय.  – मनात अभिमान उत्पन्न करणारा !

पांढरा रंग आणखी एक आठवण करून देतो — – सर्वसंग परित्याग करून पांढरी वस्त्रे  परिधान करणारे श्वेतांबर जैन साधू ! आपोआप आदराने आपण नतमस्तक होतो .

हिरवा रंग तर सृष्टीचा—

” हिरवे हिरवेगार गालिचे । हरित तृणांच्या मखमालीचे ” 

बारकाईने विचार केला तर निसर्गात हिरव्या रंगाची लयलूट आहे . गवत हिरवे , इवल्या रोपट्यांची पाने हिरवी, वृक्षलतांची पाने हिरवी . झाड लहान असो की मोठे, पाने मात्र हिरवीच !

मातृत्वाची चाहूल लागलेल्या तरुणीसारखी, हिरव्या रंगाने नटलेली सृष्टी ! काय विलोभनीय रूप तिचे !

लाल रंग आणि रक्ताचे जवळचे नाते . माझ्या डोळ्यांसमोर येथे युद्ध भूमीवर सांडलेले सैनिकांचे रक्त आणि जीव वाचवण्यासाठी केलेले रक्तदान . रक्तच ! पण एक मातृभूमीसाठी सांडलेले आणि दुसरे कुणा अनोळखीचा जीव वाचवण्यासाठी केलेले रक्तदान

काळा रंग निषेधाचा ! मोर्चामध्ये वापरतात काळे झेंडे. पण माझ्या मनात चित्र उभे रहाते – पावसाळ्यातले ते काळे ढग – पावसाच्या आगमनाची शुभवार्ता घेऊन येणारे दूतच ते ! बळीराजाला आनंद देणारे, ग्रीष्माच्या उन्हाने तापलेल्या तृषार्त भूमीला शांती संदेश घेऊन येणारे !

आता मुख्य माझा आवडता रंग – – अहो कोणता काय ? ?? –अर्थात गुलाबी .

नवजात बालकाच्या ओठांचा गुलाबी–प्रेयसीच्या ओठांचा गुलाबी–लज्जेने प्रियेच्या गालांवर फुलणारा गुलाबी–

मधुर , औषधी गुलकंद बनवावा असा गुलाबांचा गुलाबी–आपल्या उमलण्याने आसमंत दरवळून टाकणारा सुंदर गुलाब , रंग गुलाबी—- हे सर्व तर अर्थात मोह पाडतातच पण मुख्य म्हणजे —

लहानपणापासून ऐकलेले, वाचलेले, फोटोत पाहिलेले – सावळ्या घननीळाचे गुलाबी पदकमल —-

कमलपुष्प अधिक गुलाबी– की भगवान श्रीकृष्णाची सुकुमार पावले अधिक गुलाबी ? मनात नेहमीच संभ्रम निर्माण होतो . 

पण म्हणूनच माझा आवडता रंग  – श्रीरंग ! भक्ति- प्रेमाचा रंग श्री रंग .

आठवा रंग . श्री रंग. 

लेखिका : सुलभा गुप्ते, सिडनी .

संग्राहिका : सौ उज्ज्वला केळकर 

176/2 ‘गायत्री’, प्लॉट नं 12, वसंत साखर कामगार भवन जवळ, सांगली 416416 मो.-  9403310170

≈संपादक – श्री हेमन्त बावनकर/सम्पादक मंडळ (मराठी) – सौ. उज्ज्वला केळकर/श्री सुहास रघुनाथ पंडित /सौ. मंजुषा मुळे/सौ. गौरी गाडेकर≈

 वाचताना वेचलेले 

☆ पालक स्वतःचीच… लेखिका :उषा फाटक ☆ प्रस्तुती – सुश्री मीनल केळकर ☆ 

मी. वय ७४ ….पालक स्वतःचीच !!

पंचवीस वर्षापूर्वी माझी दोन्ही मुलं घर सोडून बाहेर गेली.

प्रथम शिक्षणासाठी, मग नोकरी साठी.

आधी देशात, नंतर परदेशात.

त्याच वेळी मनाशी खूणगाठ बांधली की आता यापुढे आपणच आपल्या साठी. (खरंतर ही खूणगाठ मुलं जन्माला आली तेव्हाच बांधली होती, की वीस पंचवीस वर्षांनी पाखरं घरटं सोडून उडून जाणार).

एकदा मनाची तशी धारणा झाल्यावर पुढचं फार सोपं होतं. आपली सर्व कामे आपणच करायची.

शक्यतो कुणावर अवलंबून रहायचं नाही. एकदा करायला लागलं की सगळं जमतंच !!

त्या काळात हा शब्द नव्हता पण ‘आत्मनिर्भर’ झाले.

घरात कंप्यूटर असून कधी हात न लावणारी मी, पन्नासाव्या वर्षी क्लासला जाऊन कंप्यूटर शिकले. मुलांना मेल करु लागले. पुढे फेसबुक, व्हाट्सअँप, स्काईप, व्हिडिओ कॉल …टेक्नॉलॉजी बदलत गेली तसं मीही सगळं वापरायला शिकले. मुलं पुढे पुढे धावताहेत… आपण थोडं चालायला तरी हवं. नाहीतर आपल्यातलं अंतर वाढतच जाईल.

केल्याने होत आहे रे….. आधी केलेची पाहिजे !!

आत्मविश्वास वाढत गेला. आता कोविडच्या काळात ऑनलाईन व्यवहार सोपे झाले. खरेदी, बँकेचे व्यवहार ऑनलाईन करायला शिकले. काही अडले, तर विनासंकोच कुणाला विचारते.

आता मी एकटी रहाते. मुलांशी संपर्क असतोच. आपली आई चांगली खंबीर आहे, हा विश्वास मुलांनाही आहे.

सुदैवाने प्रकृती चांगली आहे. लहानपणापासून केलेला व्यायाम आणि संतुलित आहार-विहार यामुळे हे साध्य झाले आहे.

नातेवाईक, शेजारी यांच्याशी खूप चांगले संबंध आहेत. मित्रमंडळी आहेत, स्वतःचे छंद आहेत. वेळ कसा घालवायचा हा प्रश्नच कधी पडत नाही.

एक गोष्ट नक्की…. आपण दुसऱ्यासाठी होईल तेव्हढे करत रहावे… आपल्यावर वेळ आली तर कोणीतरी नक्की धावून येतील. आधी प्रेम द्यावे आणि मग प्रेम घ्यावे…

“एकमेका करू सहाय्य” हा आजच्या जगण्याचा मूलमंत्र आहे.

आज तरुण असलेल्या पिढीलाही मी हेच सांगेन…  म्हातारपणासाठी जशी आर्थिक तरतूद करता, तशी शारीरिक आणि मानसिक तरतूदही करा. शारीरिक फिटनेससाठी व्यायाम  आणि मानसिक फिटनेससाठी आवडीचा छंद जोपासा… स्वतःचे विश्व निर्माण करा….आणि मुख्य म्हणजे झाल्यागेल्याची खंत करणे सोडून द्या. वृत्ती समाधानी ठेवा.

आणि हो, हे सर्व एका दिवसात निर्माण होत नाही. तरुण वयातच याची सुरुवात करावी लागते. तरच म्हातारपण सुखाचे होईल !

लेखिका :उषा फाटक

संग्राहिका: मीनल केळकर

≈संपादक – श्री हेमन्त बावनकर/सम्पादक मंडळ (मराठी) – सौ. उज्ज्वला केळकर/श्री सुहास रघुनाथ पंडित /सौ. मंजुषा मुळे/सौ. गौरी गाडेकर≈

श्री संजय भारद्वाज

(श्री संजय भारद्वाज जी – एक गंभीर व्यक्तित्व । जितना गहन अध्ययन उतना ही  गंभीर लेखन।  शब्दशिल्प इतना अद्भुत कि उनका पठन ही शब्दों – वाक्यों का आत्मसात हो जाना है।साहित्य उतना ही गंभीर है जितना उनका चिंतन और उतना ही उनका स्वभाव। संभवतः ये सभी शब्द आपस में संयोग रखते हैं  और जीवन के अनुभव हमारे व्यक्तित्व पर अमिट छाप छोड़ जाते हैं।  हम आपको प्रति रविवार उनके साप्ताहिक स्तम्भ – संजय उवाच शीर्षक  के अंतर्गत उनकी चुनिन्दा रचनाएँ आप तक  पहुँचा रहे हैं। सप्ताह के अन्य दिवसों पर आप उनके मनन चिंतन को  संजय दृष्टि के अंतर्गत पढ़ सकते हैं। )

☆ आपदां अपहर्तारं ☆

🕉️ श्रीमहालक्ष्मी साधना 🌻

दीपावली निमित्त श्रीमहालक्ष्मी साधना, कल शनिवार 15 अक्टूबर को आरम्भ होकर धन त्रयोदशी तदनुसार शनिवार 22 अक्टूबर तक चलेगी।इस साधना का मंत्र होगा-

ॐ श्री महालक्ष्म्यै नमः।

आपसे विनम्र अनुरोध है कि आप स्वयं तो यह प्रयास करें ही साथ ही, इच्छुक मित्रों /परिवार के सदस्यों  को भी प्रेरित करने का प्रयास कर सकते हैं। समय समय पर निर्देशित मंत्र की इच्छानुसार आप जितनी भी माला जप  करना चाहें अपनी सुविधानुसार कर सकते हैं ।यह जप /साधना अपने अपने घरों में अपनी सुविधानुसार की जा सकती है।ऐसा कर हम निश्चित ही सम्पूर्ण मानवता के साथ भूमंडल में सकारात्मक ऊर्जा के संचरण में सहभागी होंगे। इस सन्दर्भ में विस्तृत जानकारी के लिए आप श्री संजय भारद्वाज जी से संपर्क कर सकते हैं। 

संजय दृष्टि – तट