आजी होणे किंवा आजोबा होणे या इतके परम सुखाचे क्षण मनुष्य जीवनात कोणते असू शकतील?
नातवंडे म्हणजे आजी आजोबांच्या डोळ्यात चमकणाऱ्या दागिन्यांसारखी असतात.
नातवंडं असणे म्हणजे जणू काही जगाचे मालक होणे.
तो असा एक खजिना आहे की त्याचे मूल्य म्हणजे फक्त हृदयातील प्रेम.
नातवंड म्हणजे मुखवटा घालून आलेला देवदूतच.
तुमच्या हृदयापर्यंत, हसण्याचा, तुमचे जीवन आनंदाने भरण्याचा आणि तुमचे जग प्रेमाने भरुन टाकण्याचा देवाचाच मार्ग.
घरात नातीचा जन्म झाला आहे आणि आजोबांचं मन आनंदाने तुडुंब भरून गेले आहे. या आनंद भावनांचं हे आनंद गीत आगमन कवी आहेत डॉ. निशिकांत श्रोत्री (निशिगंध काव्यसंग्रहातून)
☆ – आगमन… – कवी : डाॅ. निशिकांत श्रोत्री ☆
☆☆☆☆☆
मावळतीच्या क्षितिजा वरती उदयाची जाणीव झाली
आगमनाने तुझ्या ग स्नेहा जीवन आशा पालविली ।ध्रु।।
*
नाजूक जिवणी हळूच हंसली मुग्ध कलीका दरवळली
इवले इवले हात चिमुकले स्फूर्ति उमेद सापडली
आर्त नजर तव प्रेमे सजुनी अंगागातुन मोहरली
मावळतीच्या क्षितिजा वरती उदयाची जाणीव झाली १
*
प्रतिक्षेमध्ये तुझाच पिल्ला दुष्कर वर्षे साहविली
तुझ्या पावले सुकर जाहली सार्थ अपेक्षा जोजविली
ज्योतिर्मयी हो सर्वांसाठी दिव्य प्रार्थना आळविली
मावळतीच्या क्षितिजा वरती उदयाची जाणीव झाली २
*
खंडित कैसे जीवन होणे ज्योत नव्याने तेजविली
स्त्रोत वाहतो अखंड अमृत तुझ्याच रूपे जाणविले
संपुनि जाता सूर आमुचे वीणा हाती सोपविली
मावळतीच्या क्षितिजा वरती उदयाची जाणीव झाली ३
– डॉ. निशिकांत श्रोत्री
अतिशय हळुवार मनातलं, वात्सल्य जागं करणारं हे भावुक गीत. “आजोबा’ या नव्या पदवीने बहरून गेलेलं कवीचं मन गातंय.
मावळतीच्या क्षितिजावरती उदयाची जाणीव झाली
आगमनाने तुझ्या ग स्नेहा जीवन आशा पालविली।ध्रु।
खरं म्हणजे जीवनातलं हे संध्यापर्व. मावळतीच्या रंगानं रंगत असणारं. पण जीवनाच्या या टप्प्यावर नव्या आशा पल्लवित करुन स्नेहा तुझे आगमन झाले आणि या संध्येच्या क्षितिजावर नव्या उदयाचीच जाणीव झाली. जणू काही मागे गेलेली अनेक वर्षे पुन्हा एकदा तुझ्या जन्माने नव्याने बहरली.
नाजूक जिवणी हळूच हसली मुग्ध कलीका दरवळली
इवले इवले हात चिमुकले स्फूर्ति उमेद सापडली
आर्त नजर तव प्रेमे सजुनी अंगांगातून मोहरली
मावळतीच्या क्षितिजा वरती उदयाची जाणीव झाली १
गोड गुलाबी कोवळ्या ओठातलं तुझं हास्य जणू काही मूक कळीतून दरवळणाऱ्या सुगंधासारखंच. तुझ्या इवल्याशा चिमुकल्या हाताने माझ्यात कशी नवस्फूर्ती,नवचैतन्य उसळवलं. तुझी ती इवल्याशा डोळ्यातली निष्पाप नजर प्रेमाचा एक वेगळाच रंग घेऊन माझ्या अंगा अंगातून मोहरली. खरोखरच या उतार वयात माझ्या जीवनात पडलेल्या तुझ्या पावलाने माझाही जणू नवजन्मच झाला.
प्रतिक्षेमध्ये तुझ्याच पिल्ला दुष्कर वर्षे साहविली
तुझ्या पावले सुकर जाहली सार्थ अपेक्षा जोजविली
ज्योतिर्मयी हो सर्वांसाठी दिव्य प्रार्थना आळविली
मावळतीच्या क्षितिजा वरती उदयाची जाणीव झाली २
किती वाट पाह्यला लावलीस ग बाळे? तुझ्या प्रतीक्षेत घालवलेली ती वर्षे किती कठीण गेली आणि कशी सहन केली ते तुला कसं कळेल! मुलांची लग्न झाली की आता नातवंड कधी मांडीवर खेळेल याची स्वाभाविक उत्सुकता आईवडीलांना असते.पण बर्‍याच वेळा आपली विवाहित मुले मुल होऊ देण्याचा विचार पुढे ढकलत असतात. त्यामुळे डोळे मिटण्यापूर्वी ते बालरुप दिसावे याची आर्तता उत्कट होत असते.
पण आज मात्र तुझी पावलं जीवनांगणी उमटली आणि स्वप्न पूर्ण झालं. जणू सारं काही भरून पावलं. आयुष्याचे सार्थक झाले. आता या क्षणी माझी ईश्वरचरणी हीच प्रार्थना आहे की’” त्या भास्कराचं तेज तुला मिळो! आणि सर्वांच्या वाटा तू या दिव्य प्रकाशाने उजळवून टाकाव्यात.
खंडित कैसे जीवन होणे ज्योत नव्याने तेजविली
स्रोत वाहतो अखंड अमृत तुझ्याच रूपे जाणविली
संपूनि जाता सूर आमुचे वीणा हाती सोपविली
मावळतीच्या क्षितिजा वरती उदयाची जाणीव झाली ३
वाटलं होतं आयुष्य आता सरत आलं. पण तुझ्या जन्मानं या देहातली विझत चाललेली प्राण्याजोत जणूं काही पुन्हा नव्याने चेतवली गेली. पुन्हा नव्याने जगण्याची आशा पालवली. पुन्हा जगण्यात रंग भरले गेले. तुझ्या जन्माच्या रूपाने जणू काही अमरत्वाचा स्त्रोत वाहतो आहे असं वाटू लागलं. अंतर्यामी सुकलेले झरे पुन:श्च आनंदाने बरसू लागले आहेत. मी आता निवृत्तीच्या वाटेवर असताना माझी कर्मवारसारूपी वीणा तुझ्याच हाती सोपवत आहे. म्हणजे पुन्हा सूर सजतील. संपत आलेली मैफल पुन्हा एकदा नादमय होईल. नवे रस, नवे गंध, नवे रंग या माझ्या मावळतीच्या क्षितिजावर पुन्हा एकदा आनंदाने फेर धरतील.
खरोखरच डॉक्टर श्रोत्री यांचं हे गीत म्हणजे वात्सल्य रसाचा अमृतमय झराच. वाचक हो! श्रोतेहो! प्रत्येकाच्या आनंद अनुभवाला जोड देणारं हे ममत्त्व गीत. भावभावनांचा, प्रेमाचा अमृत स्पर्श देणारा, अंतरंगातून सहजपणे वाहणाऱ्या ममतेच्या स्त्रोताची जाणीव करून देणारा अत्यंत कोमल, हळुवार आणि सहज शब्दांचा या गीतातला साज केवळ आनंददायी आहे आणि त्यासाठी कवीला माझा त्रिवार सलाम!
तसं पाहिलं तर साधी सरळ भाषा. अलंकारांचा डोईजडपणा नाही. काव्यपंक्तींमध्ये कुठलेही अवघड वळण नाही.भावनांचा प्रवाह वाचकांच्या मनाशी थेट मिळणारा असा शब्दवेध. सहज जुळलेली यमके, गीत वाचताना मनात एक माधुर्याचा ठेका धरतात.
या गीतामध्ये एक वत्सल दृश्य आहे. नुकतंच जन्माला आलेलं बाळ,कापसासारखी मुलायम तनु. नाजूक जिवणी, चिमुकले हात पाय, निर्मळ, निष्पाप नजर आणि या साऱ्या विशेषणांतून जाणवणारं एक दैवी, स्वर्गीय निरागसत्व अंतःकरणात मायेचे तरंग उमटवतं.
प्रतीक्षेमध्ये तुझ्याच पिल्ला दुष्कर वर्षे साहविली या ओळीतला पिल्ला हा शब्द तर मनाला इतका बिलगतो. खरंच बाळा, लेकरा, चिमण्या या शब्दांमध्ये पाझरतं ते फक्त आणि फक्त अंतरातलं वात्सल्य, दाट प्रेम!
पीजे हार्वे यांनी म्हटलं आहे कोणते गाणे प्रेमाबद्दल नाही? मग ते प्रेम पुरुषाकडून स्त्रीवर असो, आई वडिलांकडून मुलांपर्यंत असो किंवा पुढे नातवंडांपर्यंत असो.. ते पुढे जातच असते.
या भाष्याचा अर्थ डॉक्टर श्रोत्रींच्या या गीतात जाणवतो.
आगमनाने तुझ्या ग स्नेहा जीवन आशा पालवली ही ध्रुवपदातील ओळ खूपच बोलकी आहे. स्नेहा हे विशेष नाम असू शकते अथवा स्नेहरुपा या अर्थानेही असू शकते. पण यातून जाणवतो तो नातीच्या जन्माचा कवीला झालेला आनंद. नातीचं बाळरूप पाहता क्षणीच त्यांच्या अंतरात सुखाचा फुलोरा फुलतो. आणि सहजपणे ते उद्गारतात ज्योतिर्मयी हो कवीच्या मनातली ही उत्स्फूर्त संवेदना जाणून माझ्या मनात खरोखरच असंख्य मुग्ध कळ्या सुगंध घेऊन दरवळल्या.
या ठिकाणी आणखी एक नमुद करावेसे वाटते.
संपुनी जाता सूर आमुचे वीणा हाती सोपविली या ओळीतल्या वीणा हाती सोपवणे या वाक्प्रचाराला एक संदर्भ आहे. प्रवचनकार निवृत्त होताना आपल्या वारसाला वीणेच्या रुपात प्रवचनाचा वारसा देतात. या इथे कवीने आपल्या नातीला आपला वारसा मानून जे काही त्यांचं आहे ते तिला देऊन टाकले आहे.
एकंदरच कवीच्या मनातली स्पंदनं या गीतात इतकी सजीवपणे जाणवतात की त्यासाठी डॉक्टर श्रोत्रींना पुन्हा एकदा सलाम.
विषयांतर असूच शकतं पण जाता जाता सहज सुचलं म्हणून लिहिते, डॉ. श्रोत्री हे स्त्रीरोगतज्ञ. व्यवसायाच्या निमीत्ताने त्यांनी अनेक जन्मलेली मुले हाती घेतली असतीलच. तोही अर्थातच व्यावसायिक असला तरी भावनिक सोहळाच. पण जेव्हा स्वत:ची नात जन्माला येते तेव्हां फक्त आणि फक्त “आज मी आजोबा झालो!”
हेच सुख. तेव्हा त्यांच्यातल्या वैद्याचा कवी कसा होतो याचा अनुभव आगमन या गीतात होतो. आणि त्याचीही गंमत वाटते.
राममय … 
– वास्तवरंग…– 
