डाॅ. निशिकांत श्रोत्री
☆ गीत ऋग्वेद – मण्डल १ – सूक्त २ ( वायु, इंद्र, मित्रावरुण सूक्त ) ☆ डाॅ. निशिकांत श्रोत्री ☆
ऋषी – मधुछंदस् वैश्वामित्र
देवता – १ ते ३ वायु; ४ ते ६ इंद्रवायु; ७ ते ९ मित्रावरुण
मराठी भावानुवादित गीत : डॉ. निशिकांत श्रोत्री
वाय॒वा या॑हि दर्शते॒मे सोमा॒ अरं॑कृताः । तेषां॑ पाहि श्रु॒धी हव॑म् ॥ १ ॥
सर्व जना आल्हाद देतसे हे वायू देवा
येई झडकरी तुझे आगमन होऊ दे देवा
सिद्ध करुनिया सोमरसा या उत्तम ठेविले
ऐक प्रार्थना अमुची आता दर्शन तव होऊ दे ||१||
वाय॑ उ॒क्थेभि॑र्जरन्ते॒ त्वामच्छा॑ जरि॒तारः॑ । सु॒तसो॑मा अह॒र्विदः॑ ॥ २ ॥
यागकाल जे उत्तम जाणत स्तोत्रांचे कर्ते
वायूदेवा तुझियासाठी सिद्ध सोमरस करिते
मधुर स्वरांनी सुंदर स्तोत्रे महती तुझी गाती
सत्वर येई वायूदेवा भक्त तुला स्तविती ||२||
वायो॒ तव॑ प्रपृञ्च॒ती धेना॑ जिगाति दा॒शुषे॑ । उ॒रू॒ची सोम॑पीतये ॥ ३ ॥
विश्वामध्ये शब्द तुझा संचार करित मुक्त
श्रवण तयाचे करिता सिद्ध सर्व कामना होत
सोमरसाचे पान करावे तुझी असे कामना
तव भक्तांना कथन करूनी तुझीच रे अर्चना ||३||
इन्द्र॑वायू इ॒मे सु॒ता उप॒ प्रयो॑भि॒रा ग॑तम् । इन्द॑वो वामु॒शन्ति॒ हि ॥ ४ ॥
सिद्ध करुनिया सोमरसाला तुम्हासि आवाहन
इंद्रवायु हो आता यावे करावाया हवन
सोमरसही आतूर जाहले प्राशुनिया घ्याया
आर्त जाहलो आम्ही भक्त प्रसाद या घ्याया ||४||
वाय॒विन्द्र॑श्च चेतथः सु॒तानां॑ वाजिनीवसू । तावा या॑त॒मुप॑ द्र॒वत् ॥ ५ ॥
वायूदेवा वेग तुझा हे तुझेच सामर्थ्य
बलशाली वैभव देवेंद्राचे तर सामर्थ्य
तुम्ही उभयता त्वरा करावी उपस्थित व्हा अता
सोमरसाची रुची सर्वथा तुम्ही हो जाणता ||५||
वाय॒विन्द्र॑श्च सुन्व॒त आ या॑त॒मुप॑ निष्कृ॒तम् । म॒क्ष्वै॒त्था धि॒या न॑रा ॥ ६ ॥
अनुपम आहे बलसामर्थ्य इंद्रवायुच्या ठायी
तुम्हासि प्रिय या सोमरसाला सिद्ध तुम्हापायी
भक्तीने दिव्यत्व लाभले सुमधुर सोमरसाला
सत्वर यावे प्राशन करण्या पावन सोमरसाला ||६||
मि॒त्रं हु॑वे पू॒तद॑क्षं॒ वरु॑णं च रि॒शाद॑सम् । धियं॑ घृ॒ताचीं॒ साध॑न्ता ॥ ७ ॥
वरद लाभला समर्थ मित्राचा शुभ कार्याला
वरुणदेव हा सिद्ध राहतो अधमा निर्दायला
हे दोघेही वर्षा सिंचुन भिजवित धरित्रीला
भक्तीपूर्वक आवाहन हे सूर्य-वरुणाला ||७||
ऋ॒तेन॑ मित्रावरुणावृतावृधावृतस्पृशा । क्रतुं॑ बृ॒हन्त॑माशाथे ॥ ८ ॥
विश्वाचा समतोल राखती वरूण नी सूर्य
पालन करुनी पूजन करती तेही नियम धर्म
धर्माने नीतीने विभुषित त्यांचे सामर्थ्य
आवाहन सन्मानाने संपन्न करावे कार्य ||८||
क॒वी नो॑ मि॒त्रावरु॑णा तुविजा॒ता उ॑रु॒क्षया॑ । दक्षं॑ दधाते अ॒पस॑म् ॥ ९ ॥
सर्वउपकारी सर्वव्यापी मित्र-वरूणाची
अपूर्व बुद्धी संपदा असे जनकल्याणाची
व्यक्त होत सामर्थ्य तयांचे कृतिरूपातून
फलश्रुती आम्हासी लाभो हे द्यावे दान ||९||
©️ डाॅ. निशिकान्त श्रोत्री
९८९०११७७५४
या सूक्ताचा शशांक दिवेकर यांनी गायलेला आणि सुप्रिया कुलकर्णी यांनी चित्रांकन केलेला व्हिडिओ यूट्युबवर उपलब्ध आहे. त्यासाठी लिंक देत आहे. रसिकांनी त्याचा आस्वाद घ्यावा.
https://youtu.be/1ttGC6lQ16I
Attachments area
Preview YouTube video Rugved Mandal 1 Sukta 2 Indra Vayu Mita Varun Sukt
Rugved Mandal 1 Sukta 2 Indra Vayu Mita Varun Sukt
भावानुवाद : डॉ. निशिकांत श्रोत्री
९८९०११७७५४
[email protected]
≈संपादक – श्री हेमन्त बावनकर/ सम्पादक मंडळ (मराठी) – सौ. उज्ज्वला केळकर/श्री सुहास रघुनाथ पंडित /सौ. मंजुषा मुळे/सौ. गौरी गाडेकर≈
मनमंजुषेतून 
अशोक भांबुरे जी यांची कविता अभिव्यक्ती # 161 
वाचताना वेचलेले 
इंद्रधनुष्य 
