मराठी साहित्य – कवितेचा उत्सव ☆ माझा तू ☆ श्री उदय गोपीनाथ पोवळे

श्री उदय गोपीनाथ पोवळे

 

? कवितेचा उत्सव ?

☆ माझा तू ☆ श्री उदय गोपीनाथ पोवळे ☆ 

प्रेमाचा तू मोहरून टाकणारा

माझा प्रिय तू जीव लावणारा

माझाच तू, होतास माझा

होतास तू , प्रेमाचा माझा

 

मांडलास डाव, खेळ तो रचिला

प्रेमात रंगुनी तूच तो फुलविला

 

अघडीत घडले, काळ काळाकडूनी

कसा गेलास खेळ अर्धा सोडुनी

 

भार मज तो, खांद्यावर देऊन

गेलास तू का, मध्यावर सोडून

 

रुतलास तू, हृदयी तो काटा

तुझ्याविणा व्यर्थ, जीवन ते आता

 

तपा वरी वेळ ती, सरून गेली

तुझ्या येण्याची, आस ती पाहिली

 

नाही लागली हळद, नाही रे उतरली

शशी संगे साथीला, नाही मी बहरली

 

तुझ्याच प्रतीक्षेत, वेडी मी अजुनी

मनी ज्ञात आहे, येणार तू फिरुनी

 

निशेदिनी स्वप्नी तूच रोज येशी

आशा मनी खोटी तूच मज देशी

 

तुझ्याविणा कठीण आहे रे सगळे

तुझ्याविणा जग सगळे ते वेगळे

 

नसेल मनी तुझे येणे परतुनी

मलाच ने रे त्या, विश्व विलक्षणी

माझाच तू, होतास माझा

होतास तू, प्रेमाचा माझा

 

© श्री उदय गोपीनाथ पोवळे

मो. नं. ९८९२९५७००५. 

ठाणे

≈संपादक–श्री हेमन्त बावनकर/सम्पादक मंडळ (मराठी) – श्रीमती उज्ज्वला केळकर/श्री सुहास रघुनाथ पंडित /सौ. मंजुषा मुळे ≈

Please share your Post !

Shares

मराठी साहित्य – साप्ताहिक स्तम्भ ☆ सुजित साहित्य # 83 – पाऊस म्हटलं की….! ☆ श्री सुजित कदम

श्री सुजित कदम

☆ साप्ताहिक स्तंभ – सुजित साहित्य #83 ☆ 

☆ पाऊस म्हटलं की….! ☆ 

पाऊस म्हटलं की

आपण कधीतरी ऐकलेली

एखादी प्रेम कविता

सहज मनात येते..

कारण…,

आपण शहरात राहणारी माणसं…

आपल्याला त्याच्या आणि तिच्या

पलिकडे पाऊस आहे

असं कधी वाटतंच नाही..

पाऊस म्हटलं की…

आपण हरवून जातो

त्याच्या,तिच्या आठवणींमध्ये

पण हा पाऊस…

जितका त्याचा आणि तिचा आहे ना..,

तितकाच,शेतक-याचा ही आहे..

कदाचित जरा जास्तच…!

पण ह्या पावसातही एक

फरक असतो बरं का…

पाऊस जरा जास्त झाला ना

तर त्याला, तिला

काही फारसा फरक पडत नाही..

पण माझा शेतकरी मात्र

घाबरून जातो,रडकुंडीला येतो

पण तरीही…

डोळ्यांच्या आड पडणारा पाऊस

त्याच्या पापण्यांचा बांध सोडून

त्याच्या गालावर कधी ओघळत नाही

कारण…,

पाऊस म्हटलं की त्यालाही

आठवत असते त्यानं…

कधीतरी ऐकलेली एखादी

शेतीमाती वरची कविता…!

 

© सुजित कदम

पुणे, महाराष्ट्र

मो.७२७६२८२६२६

≈संपादक–श्री हेमन्त बावनकर/सम्पादक मंडळ (मराठी) – श्रीमती उज्ज्वला केळकर/श्री सुहास रघुनाथ पंडित /सौ. मंजुषा मुळे ≈

Please share your Post !

Shares

मराठी साहित्य – कवितेचा उत्सव ☆ झूल ☆ सौ.मंजुषा आफळे

सौ.मंजुषा आफळे

? कवितेचा उत्सव ?

☆ झूल ☆ सौ. मंजुषा आफळे ☆

आनंदाची झूल हवी

हर एक त्या जीवाला

श्वासा संगे यातायात

घडे टाकून मनाला

 

तुडविता गं फुलांना

धावू नये वाटेवरी

सजवेल कोण झूल

तुजसाठी या भूवरी

 

मखमली झुल लाभे

असामान्य कर्तुत्वाला

सन्मान त्यांचाच होई

जागवितो, जो सत्याला

 

अंतरीचे प्रेम धागे

विणता झूल मोहवि

मनीची सद् भावना

आदराने गं फुलवी

 

रंग खोटे, झूलीवरी

काळासंगे विरणारी

अशी झूल नको देवा

गर्व तो जोपासणारी

 

पीडितांचा हात हाती

हरक्षणी देता साथ

निर्मळ आनंद होई

झूल पांघरी श्रीनाथ

© सौ.मंजुषा सुधीर आफळे

≈ संपादक – श्री हेमन्त बावनकर/सम्पादक मंडळ (मराठी) – श्रीमती उज्ज्वला केळकर/श्री सुहास रघुनाथ पंडित /सौ. मंजुषा मुळे ≈

Please share your Post !

Shares

मराठी साहित्य – मनमंजुषेतून ☆ आनंद…….सकारात्मक विचार ☆ संग्रहिका – सुश्री संगीता कुलकर्णी

सुश्री संगीता कुलकर्णी

? मनमंजुषेतून ?

☆ आनंद– सकारात्मक विचार  ☆सुश्री संगीता कुलकर्णी ☆ 

माणसाचं जगणं हे त्याच्या विचारांनी सुंदर होत असते आणि त्याचे हे विचार जर सुंदर आणि सकारात्मक असतील तर त्याला सर्व जण नेहमीच आठवणीत ठेवतात.. ठेवत असतात..

सकारात्मक विचार, चांगला विचार येणं हा विचारांच्या प्रवासातील महत्त्वाचा टप्पा आहे..

फिनिक्स पक्ष्याप्रमाणे आकाशाला गवसणी घालणारी महत्त्वाकांक्षा जीवनाला एक वेगळीच उत्तेजना देते

जगाकडे पाहण्याचा प्रत्येकाचा दृष्टिकोन वेगवेगळा असतो. ‘”सांगा कसं जगायचं ? कण्हत कण्हत की गाणं म्हणत”…जर तुम्ही चांगले विचार केले तर जीवनात चांगलेच घडते..

आपण पाहावं तसं आयुष्य आपल्याला दिसतं. प्रत्येक क्षण जर  रसरसून जगायचा ठरवला तर खरोखर तसा छान अनुभव यायला लागतो. सकाळी उठल्याबरोबर डोळे उघडले की आजूबाजूला जे जे म्हणून दिसेल, सजीव, निर्जीव वस्तू, परिसर त्याला मनातल्या मनात मी ‘”गुड मॉर्निग’” म्हणते तसेच मनातल्या मनात स्वत:लाच ‘”गुड मॉर्निग’” म्हणते  व स्वतःलाच एक छानस स्माईल पण देते.. अशानं एक सकारात्मकतेची भावना आपोआपच मनातून शरीरभर झिरपत जाते व ताजंतवानं वाटायला लागते.. उठल्यापासूनच सकारात्मक विचार करायला सुरुवात करते मग दिवसभरात कशीही परिस्थिती वा  आव्हानं समोर आले तरीही त्या त्या क्षणांतला आनंद टिपते म्हणजे माइंडफुल राहायचं तो क्षण जगायचा. चहाच्या कपाला ओठांना होणारा पहिला स्पर्श असो वा चहाच्या पहिल्या घोटाची चव असो. मस्त एन्जॉय करते मी… पुढे घडत जाणाऱ्या प्रत्येक घटनेतला चांगला भाग शोधते तशी मनाला सवयच लावून घेतली आहे म्हणा ना..! विपरीत, प्रतिकूल परिस्थितीतही हे धोरण ठेवायचं बरं.. ! तश्या परिस्थितीतही काहीतरी चांगलं असतंच असतं.. ते शोधायची मनाची धाटणी बनवायची. ज्या गोष्टी आपल्या नियंत्रणाच्या बाहेर आहेत त्या विनाअट शांतपणे स्वीकारायच्या आणि शांतपणे पुढे जायचं…

आनंदी राहणं ही एक कला आहे. मुख्य म्हणजे ज्या गोष्टींमुळे, व्यक्तींमुळे, क्षणांमुळे आनंद मिळतोय त्या प्रत्येकाबद्दल कृतज्ञ राहायचं…

आनंदी होण्यासाठी आपल्या सगळ्यांची धडपड असते किंबहुना पीस आणि ब्लिस, आनंद, मन:शांती मिळवण्यासाठीच प्रत्येक व्यक्ती प्रयत्न करीत असते.. आपल्याला कायमस्वरूपी आनंदी राहता येतं का ? किंवा येईल का ? जीवनातला प्रत्येक क्षण आपण खऱ्या अर्थाने जगू शकतो का ? या प्रश्नांची उत्तरं होकारार्थी आहेत. मात्रं त्यासाठी आपल्याला विशिष्ट दिशेने प्रयत्न करावे लागतील. मनाच्या सवयीची, विचारांची धाटणी बदलायला लागेल. जगण्याविषयीचा दृष्टिकोन बदलायला लागेल. हे मनाचं ‘रिप्रोग्रॅमिंग’ असेल. विशिष्ट पद्धतीनं मनाची मशागत झाली की मग तेथे आनंदाची, समाधानाची बीजं पेरली जातील. सकारात्मकता, भौतिक जीवनातील यश आणि आंतरिक आनंदाची निरंतर शक्यता निर्माण होईल. मनाची मशागत करताना काही भावना, विचार आपला भागच बनवून टाकाव्या लागतील…

स्वत:शी संवाद साधणं हा सकारात्मक स्व-प्रतिमा निर्माण करण्याच्या प्रक्रियेतील महत्त्वाचा टप्पा आहे. स्वत:ला स्वत:मध्ये असणाऱ्या गुण-दोषांसहित स्वीकारणं म्हणजेच सकारात्मक स्व-प्रतिमा निवडण्यासाठी उचललेलं पहिलं पाऊल…  इतर व्यक्ती आपल्याबद्दल काय विचार करतात, त्यांना आपण कसे वाटतो, यावरून स्वत:ची किंमत करू नये किंवा ठरवू ही नये कारण आपणच स्वत:ला चांगले ओळखू शकतो नाही का?..

 

संग्रहिका –  सुश्री संगीता कुलकर्णी 

लेखिका /कवयित्री

ठाणे

9870451020

≈संपादक–श्री हेमन्त बावनकर/सम्पादक मंडळ (मराठी) – श्रीमती उज्ज्वला केळकर/श्री सुहास रघुनाथ पंडित /सौ. मंजुषा मुळे ≈

Please share your Post !

Shares

मराठी साहित्य – इंद्रधनुष्य ☆ क्लर्कची हुशारी ☆ संग्राहक – श्री माधव केळकर

?इंद्रधनुष्य? 

☆ क्लर्कची हुशारी ☆ संग्राहक – श्री माधव केळकर ☆ 

कान्ट्रक्टरशी बोलणी  झाल्याचे सांगून क्लर्कनी फाईल साहेबांच्या पुढ्यात ठेवली. 

साहेबांनी शेरा मारला —-

—-APPROVED

दोन दिवसांनंतर कान्ट्रक्टर दिलेला शब्द पाळायला कानाडोळा करू लागला.

क्लर्कनी ही गोष्ट साहेबांना सांगितली.

साहेब — “ आता काय करायचं ? “ 

क्लार्क ( स्मितहास्य करत )– “ साहेब फक्त * APPROVED* च्या आधी * NOT *  लिहा– बस्स—-

 —–NOT APPROVED

आता परेशान होण्याची वेळ होती कान्ट्रक्टरची . 

परत क्लर्कशी तडजोड करत क्लर्कला कसंबसं राजी केलं–

क्लर्क परत फाईल घेऊन साहेबांच्या समोर गेला…..

साहेब ( वैतागून ) — “ आता काय करायचं ? “

क्लर्क ( हसत ) — “ साहेब फक्त *NOT* च्या पुढे * E *  लिहा म्हणजे झालं —

—-* NOTE  APPROVED * बस्स..

साहेब (डोक खाजवत):—( आणि मनात ) — च्यायला मी कसा काय याचा साहेब झालो….! ?

अर्थात आपला देश क्लार्क लोकांच्या अश्या अक्कलहुशारीवर चालत आहे.

?हसत राहा आनंदी राहा ?

संग्राहक – सुश्री मानवी केळकर/श्री माधव केळकर

≈संपादक–श्री हेमन्त बावनकर/सम्पादक मंडळ (मराठी) – श्रीमती उज्ज्वला केळकर/श्री सुहास रघुनाथ पंडित /सौ. मंजुषा मुळे ≈

Please share your Post !

Shares

मराठी साहित्य – वाचताना वेचलेले ☆ म्हणून मी नेहमी आनंदात असतो ☆ प्रस्तुती – श्री रवी साठे

? वाचताना वेचलेले ?

☆ म्हणून मी नेहमी आनंदात असतो ☆ प्रस्तुती – श्री रवी साठे ☆ 

मी भूतकाळ चघळत नाही

मी भविष्याची चिंता करत नाही नियोजन करतो

मी वर्तमानात जगतो

म्हणून मी नेहमी आनंदी असतो ☺️

 

मी कुणाकडुन काडीची अपेक्षा करत नाही,

मी कुणाबद्दल राग मनात धरत नाही,

मी लगेच सगळ्यांना माफ करतो,

म्हणून मी नेहमी आनंदी असतो. ☺️

 

मी हायफाय राहण्यासाठी धडपडत नाही,

आपुलकीची आणि मैत्रीची किंमत नसणाऱ्यासाठी कधीच दुःखाने तडफडत नाही,

साधं राहून आपल्या माणसांत सुखानं रमतो,

म्हणून मी नेहमी आनंदी असतो. ☺️

 

कोण काय बोलतं ह्याचा मी कधीच विचार करत नाही,

कोणी काहीही बोलल तरी पुन्हा मी ते स्मरत नाही,

माझे जीवन स्वछंदी आहे, ते मी मजेत जगतो,

म्हणून मी नेहमी आनंदी असतो. ☺️

 

मला ना पदाचा ना ज्ञानाचा अहंकार, 

तुच्छतेचा विचार कधी मनाला  नाही भावला,

पाय जमिनीवर ठेवून,  प्रसंगी अनवाणी चालतो, 

म्हणून मी नेहमी आनंदी असतो. ☺️

 

जगायला काहीच भौतिक सुख लागत नाही,

म्हणून मी गर्वाने कधीच वागत नाही,

सगळ्यांशी प्रेमाने आदराने आपुलकीने वागतो,

म्हणून मी नेहमी आनंदी असतो. ☺️

 

जन्म शाश्वत आहे तसा मृत्यू देखील शाश्वत आहे, ही जाणीव आहे, 

माझ्यातही दोष आहेत आणि काहीतरी नक्कीच उणीव आहे,

माझे दोष मी रोजच पाहून सुधारण्याचा प्रयत्न करतो,

म्हणून मी नेहमी आनंदी असतो.

                      

 आपले आनंदी रहाणे हाच आपल्या निरोगी जीवनाचा  मूलमंत्र आहे” ?

प्रस्तुती – श्री रवी साठे

≈संपादक–श्री हेमन्त बावनकर/सम्पादक मंडळ (मराठी) – श्रीमती उज्ज्वला केळकर/श्री सुहास रघुनाथ पंडित /सौ. मंजुषा मुळे ≈

Please share your Post !

Shares

हिन्दी साहित्य – साप्ताहिक स्तम्भ ☆ तन्मय साहित्य #104 – सीधी बात न करता क्यों बे…. ☆ श्री सुरेश कुशवाहा ‘तन्मय’

श्री सुरेश कुशवाहा ‘तन्मय’

(सुप्रसिद्ध वरिष्ठ साहित्यकार श्री सुरेश कुशवाहा ‘तन्मय’ जी अर्ध शताधिक अलंकरणों /सम्मानों से अलंकृत/सम्मानित हैं। आपकी लघुकथा रात  का चौकीदार” महाराष्ट्र शासन के शैक्षणिक पाठ्यक्रम कक्षा 9th की  “हिंदी लोक भारती” पाठ्यपुस्तक में सम्मिलित। आप हमारे प्रबुद्ध पाठकों के साथ  समय-समय पर अपनी अप्रतिम रचनाएँ साझा करते रहते हैं। आज प्रस्तुत हैं आपकी  एक भावप्रवण गीतिका  “सीधी बात न करता क्यों बे….”। )

☆  तन्मय साहित्य  #104 ☆

☆ सीधी बात न करता क्यों बे….

(एक मित्र से चर्चा के दौरान उसके दिए शब्द “क्यों बे” शब्द पर लिखी एक गीतिका)

 

क्या लिखता रहता है क्यों बे

रातों में जगता है क्यों बे।

 

लच्छेदार शब्द शस्त्रों से

लोगों को तू ठगता क्यों बे।

 

सच जब तेरे सम्मुख आए

मूँह छिपाकर भगता क्यों बे।

 

बातें दर्शन और धर्म की

यूँ फोकट में बकता क्यों बे।

 

बिना पिये पटरी से उतरे

सीधी बात न करता क्यों बे।

 

नौटंकी अभिनय बाजों से

रिश्ता उनसे रखता क्यों बे।

 

लिखता है जैसा जो भी तू

वैसा ना तू दिखता क्यों बे।

 

बाहर बाहर मौज खोजता

भीतर में नहीं रहता क्यों बे।

 

मन की मदिरा बहुत नशीली

बाहर निकल, बहकता क्यों बे।

 

कहे मदारी, सुने जमूरा

हाँ में हाँ तू कहता क्यों बे।

 

ह्रस्व दीर्घ की पंचायत में

छंदों में नहीं रमता क्यों बे।

 

बीच बजार खड़ी है कविता

दाम सही ना मिलता क्यों बे।

 

मिल-जुल हँसी-खुशी से जी ले

अपनों से ही जलता क्यों बे।

 

© सुरेश कुशवाहा ‘तन्मय

जबलपुर/भोपाल, मध्यप्रदेश, अलीगढ उत्तरप्रदेश  

मो. 9893266014

संपादक – श्री हेमन्त बावनकर/सम्पादक मंडल (हिन्दी) – श्री विवेक रंजन श्रीवास्तव ‘विनम्र’/श्री जय प्रकाश पाण्डेय ≈

Please share your Post !

Shares

हिन्दी साहित्य – मनन चिंतन ☆ संजय दृष्टि – लघुकथा – लेखक ☆ श्री संजय भारद्वाज

श्री संजय भारद्वाज 

(श्री संजय भारद्वाज जी – एक गंभीर व्यक्तित्व । जितना गहन अध्ययन उतना ही  गंभीर लेखन।  शब्दशिल्प इतना अद्भुत कि उनका पठन ही शब्दों – वाक्यों का आत्मसात हो जाना है।साहित्य उतना ही गंभीर है जितना उनका चिंतन और उतना ही उनका स्वभाव। संभवतः ये सभी शब्द आपस में संयोग रखते हैं  और जीवन के अनुभव हमारे व्यक्तित्व पर अमिट छाप छोड़ जाते हैं।  हम आपको प्रति रविवार उनके साप्ताहिक स्तम्भ – संजय उवाच शीर्षक  के अंतर्गत उनकी चुनिन्दा रचनाएँ आप तक  पहुँचा रहे हैं। सप्ताह के अन्य दिवसों पर आप उनके मनन चिंतन को  संजय दृष्टि के अंतर्गत पढ़ सकते हैं। ) 

? चंद्रमा मनसो जात: ?

शरद पूर्णिमा अर्थात समुद्र मंथन में लक्ष्मी जी के प्रकट होने की रात्रि,….शरद पूर्णिमा अर्थात द्वापर में रासरचैया द्वारा राधारानी एवं गोपिकाओं सहित महारास की रात्रि, जिसे देखकर आनंद विभोर चांद ने धरती पर अमृत वर्षा की थी।

चंद्रमा की कला की तरह घटता-बढ़ता-बदलता रहता है मनुष्य का मन भी। यही कारण है कि कहा गया, ‘चंद्रमा मनसो जात:।’

मान्यता है कि आज की रात्रि लक्ष्मी जी धरती का विचरण करती हैं और पूछती हैं, ‘को जागर्ति?’.. कौन जाग रहा है?..जागना याने ध्येयनिष्ठ और लक्ष्यनिष्ठ परिश्रम करना।

परिश्रमजनित ऐश्वर्य, आनंद, अमृत की कुमुदिनी आपके जीवन में सदा खिली रहे। जागते रहें, आनंदामृत से पुलकित रहें।

शरद / कोजागिरी / कौमुदी पूर्णिमा की हार्दिक बधाई

? संजय दृष्टि – लघुकथा – लेखक ?

मित्रता का मुखौटा लगाकर शत्रु, लेखक से मिलने आया। दोनों खूब घुले-मिले, चर्चाएँ हुईं। ईमानदारी से जीवन जीने के सूत्र कहे-सुने, हँसी-मज़ाक चला। लेखक ने उन सारे आयामों का मान रखा जो मित्रता की परिधि में आते हैं।

एक बार शत्रु रंगे हाथ पकड़ा गया। उसने दर्पोक्ति की कि मित्र के वेष में भी वही आया था। लेखक ने सहजता से कहा, ‘मैं जानता हूँ।’

चौंकने की बारी शत्रु की थी। ‘शब्दों को जीने का ढोंग करते हो। पता था तो जानबूझकर मेरे सच के प्रति अनजान क्यों रहे?’

‘सच्चा लेखक शब्द और उसके अर्थ को जीता है। तुम मित्रता के वेष में थे। मुझे वेष और मित्रता दोनों शब्दों के अर्थ की रक्षा करनी थी’, लेखक ने उत्तर दिया।

 

©  संजय भारद्वाज

(संध्या 5:14 बजे, 18 अक्टूबर 2021)

अध्यक्ष– हिंदी आंदोलन परिवार  सदस्य– हिंदी अध्ययन मंडल, पुणे विश्वविद्यालय  संपादक– हम लोग  पूर्व सदस्य– महाराष्ट्र राज्य हिंदी साहित्य अकादमी ☆ ट्रस्टी- जाणीव, ए होम फॉर सीनियर सिटिजन्स 

मोबाइल– 9890122603

संजयउवाच@डाटामेल.भारत

[email protected]

≈ संपादक – श्री हेमन्त बावनकर/सम्पादक मंडल (हिन्दी) – श्री विवेक रंजन श्रीवास्तव ‘विनम्र’/श्री जय प्रकाश पाण्डेय ≈

Please share your Post !

Shares

हिन्दी साहित्य – कथा-कहानी ☆ असहमत…! – भाग-2 ☆ श्री अरुण श्रीवास्तव

श्री अरुण श्रीवास्तव 

(श्री अरुण श्रीवास्तव जी भारतीय स्टेट बैंक से वरिष्ठ सेवानिवृत्त अधिकारी हैं। बैंक की सेवाओं में अक्सर हमें सार्वजनिक एवं कार्यालयीन जीवन में कई लोगों से मिलना जुलना होता है। ऐसे में कोई संवेदनशील साहित्यकार ही उन चरित्रों को लेखनी से साकार कर सकता है। श्री अरुण श्रीवास्तव जी ने संभवतः अपने जीवन में ऐसे कई चरित्रों में से कुछ पात्र अपनी साहित्यिक रचनाओं में चुने होंगे। उनका ऐसा ही एक पात्र है ‘असहमत’ जिसके इर्द गिर्द उनकी कथाओं का ताना बना है।  गत अंक में हमने अपने प्रबुद्ध पाठकों से उनके पात्र ‘असहमत’ से परिचय  करवाया था। यदि आप पढ़ने से वंचित रह गए हों तो असहमत का परिचय निम्न लिंक पर क्लिक कर प्राप्त सकते हैं।

मैं ‘असहमत’ हूँ …..!

अब आप प्रत्येक बुधवार साप्ताहिक स्तम्भ – असहमत  आत्मसात कर सकेंगे। )     

☆ असहमत…! भाग – 2 ☆ श्री अरुण श्रीवास्तव 

असहमत का मन सुबह के नाश्ते में पोहा और जलेबी खाने का हो रहा था क्योंकि परसों ही उसने वाट्सएप ग्रुप में इस पर काफी कुछ पढ़ा था. पर जब वो सुबह जागा जैसे कि उसकी देर से बिस्तर छोड़ने की आदत थी तो नाश्ते का मेन्यू डिसाइड हो चुका था. मां ने आलू पराठे बनाये थे और मां से इसरार करने पर भी मां सहमत नहीं हुई बल्कि डांट पिलाई. दरअसल परिवार में बेरोजगार होना आपकी डिग्री और रिश्ते दोनों को ही कसौटी पर रख देता है और हर मांग डांट खाने का बहाना बन जाती है. पर आज असहमत भी राज़ी नहीं हुआ क्योंकि कभी कभी स्वाद या चटोरापन अनुशासन से ऊपर उठकर और भैया या पिताजी की जेब टटोलकर फाइनेंसियल निदान  ढूंढ ही लेता है. उसने कुशल वित्तमंत्री के समान सरकारी खजाने से उतनी ही overdrawing की जितना उसने पोहा, जलेबी और चाय + पान का बज़ट बनाया था. रिश्तों का जरूरत से ज्यादा शोषण उसके सिद्धांतों के विपरीत था. तो मां के बनाये आलू पराठे ठुकराकर उसने अपने निर्धारित गंतव्य की राह पकड़ी. वर्किंग डे था, रविवार नहीं तो उसका नंबर जल्द ही आ गया पर आर्डर पूरा करने के लिये उसने जेब में रखे कड़कड़ाते नोट को हल्का सा बाहर निकाला ताकि पोहे वाला उस पर ध्यान दे. नज़रों में संदेह देखकर बाकायदा पूरे नोट के दर्शन कराये और रोबीले स्वर में कहा: फुटकर देने लायक धंधा तो हो गया है ना. दुकानदार पक्का व्यापारी था, हलकट भी अगर पैसा लेकर पोहा खाने आया है तो वो ग्राहक उसके लिये कटहल के समान बन जाता था. खैर जलेबी के साथ पोहा खाकर फिर अदरक वाली कड़क मीठी एक नंबर चाय का आस्वादन कर फिनिशिंग शॉट मीठा पान चटनी चमनबहार से करके असहमत मंत्रमुग्ध हो गया था. घर अभी जाने का सवाल ही नहीं था क्योंकि अभी फिलहाल वो कुटने के लिये मानसिक और शारीरिक दोनों ही रूप से तैयार नहीं था. तो उसने बाकी पैसे वापस लेकर साईकल उठाई और “साइकिल से मार्निंग वॉक” के उद्देश्य से आगे बढ़ा.मौसम ठंडा था, हवा भी सामान्य से तेज ही चल रही थी. रास्ते में एक स्कूल ग्राउंड पर उसकी नजर पड़ी तो वो रुक गया और हो रही गतिविधि के नजारों में रम गया.

स्कूल टीचर क्लास के छात्रों के बीच कुर्सी दौड़ का खेल खिला रहे थे. जैसा कि सब जानते ही हैं कि कुर्सी हमेशा खिलाड़ियों से एक कम ही होती है. नौ खिलाड़ियों और आठ कुर्सियों से खेल शुरु हुआ, टीचर के हाथ में घंटी थी जो बजायी जा रही थी. जैसे ही घंटी का बजना बंद होता, खिलाड़ी दौड़कर सबसे पास या सबसे सुगम कुर्सी में विराजमान हो जाते पर इस दौड़ में कुर्सी नहीं हासिल कर पाने वाला पहले तो उज़बक के समान खड़ा रहता और फिर देखने वालों की हंसी के बीच किनारे आकर गौतम बुद्ध जैसा निर्विकार बन जाता.अब खेल रोचक होते जा रहा था और धूप भी तेज़.असहमत को अपने स्कूल के दिन भी याद आ गये जिनसे होता हुआ वो वर्तमान तक आ पहुंचा जहां कुर्सियां 8 ही रहीं पर खेलने वाले नौ नहीं बल्कि नब्बे हजार हो गये और ये खेल रोजगार पाने का नहीं बल्कि बेरोजगार होने का रह गया.फिर उसका ध्यान स्कूल में खेली जा रही कुर्सी दौड़ पर केंद्रित हुआ. अब कुर्सी एक बची थी और खिलाड़ी दो. एक हृष्टपुष्ट था और दूसरा स्लिम पर फुर्तीला. जैसे ही घंटी की आवाज थमी दोनों कुर्सी की तरफ दौड़े, पहुंचे भी लगभग एक साथ, शायद फ्रेक्शन ऑफ सेकेंड का अंतर रहा होगा पर जब तक स्लिम खिलाड़ी कुर्सी पर पूरा कब्जा जमाता, हृष्टपुष्ट के आकार ने उसकी फ्रेक्शन ऑफ सेकेंड की बढ़त पर पानी फेर दिया. नज़ारा ऐसा हो गया कि आखिरी कुर्सी पर दोनों खिलाड़ी विराज़मान नहीं बल्कि कब्जायमान हो गये. रिप्ले की सुविधा नहीं थी और टीचर को निर्णय लेना था तो उन्होंने अपने पसंदीदा स्लिम खिलाड़ी के पक्ष में निर्णय सुनाया पर हृष्टपुष्ट ये फैसला मानने को तैयार नहीं था तो बात प्रिसिंपल के चैम्बर तक पहुंची, टीचर और दोनों खिलाड़ियों के साथ. वैसे तो असहमत को इस फैसले से कोई लेना देना नहीं था पर हर जगह घुस कर तमाशा देखने की बुरी आदत ने उसे अनधिकृत रूप से प्रिसिंपल के चेम्बर में प्रविष्ट करा ही दिया.टीचर जी ने सोचा प्रिसिंपल से मिलने आये होंगे और प्रिसिंपल ने सोचा कि ये चारों एक साथ हैं. टीचर ने पूरा माज़रा प्रिसिंपल के संज्ञान में लाया और उनके निर्णय की प्रतीक्षा  में कुर्सी पर बैठ गये. खिलाड़ी रूपी छात्र ये दुस्साहस नहीं कर सकते थे पर असहमत ने कुर्सी पर बैठते हुये थर्ड अंपायर की बिन मांगी सलाह दे डाली ” सर, हृष्टपुष्ट नहीं पर ये स्लिम खिलाड़ी ही सही विजेता है.”

अब सबका ध्यान असहमत पर, आप कौन हैं?

जी मैं असहमत

प्रिसिंपल : आप सहमत रहो या असहमत, मेरे चैंबर में कैसे आ धमके, विदाउट परमीशन.

सर असहमत मेरा नाम है और अक्सर लोग कन्फ्यूज हो जाते हैं पर सच्ची बात बोलना मेरी आदत है तो आप सुन लीजिये.मुझे कौन सा रुककर यहां स्कूल चलाने को मिल रहा है. वैसे ये हृष्टपुष्ट बालक अपने आकार का गलत फायदा उठाना चाहता है.

प्रिंसिपल : हृष्टपुष्ट शर्मा इस बालक के पिताजी का नाम है  जो स्कूल के ट्रस्टी भी हैं. सवाल बाहर ग्राउंड की कुर्सी का नहीं बल्कि मेरी और इन शिक्षक महोदय की कुर्सी का बनेगा.

असहमत : सर 6-6 महीने के लिये कुर्सी बांट दीजिये, शायद दोनों ही संतुष्ट हो जायें.

प्रिसिंपल : देखो ये कुरसी तो टीचर्स के लिये हैं जो ऐसे खेल में कुछ समय के लिये काम में आती हैं. वरना स्टूडेंट तो डेस्क पर ही बैठते हैं जो हमें अपने सुपुत्र के एडमीशन के लिये आने वाले पिताश्री लोग भेंट करते हैं.

असहमत कुछ बोलता इसके पहले ही स्कूल की घंटी बज गई और प्रिसिंपल साहब ने असहमत को इशारा किया कि ये घंटी तुम्हारे लिये भी यहां से गेट आउट का संकेत है. और जाते जाते सलाह भी दी कि लोगों को क्या करना है और क्या नहीं, इस ज्ञान को बिना मांगे बांटने का सबसे अच्छा प्लेटफार्म सोशलमीडिया है. जिसको ज्ञान दोगे वे ध्यान नहीं दंगेे क्योंकि वे सब तुमसे बहुत बड़े ज्ञानी हैं. वे लोग भी बुद्धि बल से नहीं बल्कि संख्या बल से कुर्सियों पर कब्जायमान हैं.

असहमत समझ गया, फिर उसे याद आया कि सौ रुपये वाली पिटाई उसका घर पर इंतजार कर ही रही है तो यहां पिटने की एडवांस इन्सटॉलमेंट मंहगी पड़ सकती है.

© अरुण श्रीवास्तव

संपर्क – 301,अमृत अपार्टमेंट, नर्मदा रोड जबलपुर

≈ संपादक – श्री हेमन्त बावनकर/सम्पादक मंडल (हिन्दी) – श्री विवेक रंजन श्रीवास्तव ‘विनम्र’/श्री जय प्रकाश पाण्डेय ≈

Please share your Post !

Shares

हिन्दी साहित्य – कविता ☆ माँ ☆ डॉ निशा अग्रवाल

डॉ निशा अग्रवाल

☆  कविता – माँ ☆ डॉ निशा अग्रवाल ☆  

अगर शब्द दुनियां में “माँ ” का ना होता।

सफर जिंदगी का शुरू कैसे होता।।

एक  माँ ही तो है जिसमें, कायनात समायी है।

कोख से जिसकी शुरू होता जीवन,

होती उसी की गोद में अंतिम विदाई है।।

शुरू होती दुनियां माँ के ही दर्द से।

माँ ने ही हमारी हमसे पहचान कराई है।।

अंगुली पकड़कर सिखाया है चलना।

माँ की परछाई में दुनियां समायी है।।

ना भूख से कड़के माँ, ना प्यास से तरसे।

संतान के लिए ही वो हर पल तडफे।।

ममता के आंचल में दर्द भर लेती।

दुनियां से सामना करना सिखाई है।।

प्यार में सच्चाई की होती है मूरत।

दुनियां में माँ से बड़ी नही कोई मूरत।।

माँ की दुआओं का ही है असर हम पर।

 जो मुसीबतों को भी सह लेते हम हँस कर।

माँ की नज़र से ही दुनियां है देखी।

माँ की दुआओं ने दुनियां है बदली।।

लबों पै जिसके कभी बद्दुआ ना होती।

बस एक माँ है जो कभी खफ़ा ना होती।।

मां की गोदी में जन्नत हमारी।

सारे जहां में माँ लगती है प्यारी।।

ईश्वर से भी बड़ा दर्ज़ा होता है माँ का।

जिसने जगत में हमको पहचान दिलाई।।

हर रिश्ते में मिलावट देखी है हमने।

कच्चे रंगों की सजावट देखी है हमने।।

लेकिन माँ के चेहरे की थकावट ना देखी।

 ममता में उसकी कभी मिलावट ना देखी।।

कभी भूलकर ना ” माँ “का अपमान   करना।

हमेशा अपनी माँ का सम्मान ही करना।।

हो जाये अगर लाचार कभी अपनी माँ तो।

 कभी रूह से उसको जुदा तुम ना करना।।

एक माँ ही होती है,

जो बच्चे के गुनाहों को धो देती है।।

होती गर  गुस्से में माँ जब हमारी।

तो बस भावुकता से वो रो देती है।।

ऐ बन्दे दुआ मांग ले अपने रब से।

कि फिर से वही गोद मिल जाये।।

फिर से उसी माँ के कदमों में मुझको।

अपना सारा जहाँ मिल जाये।।

 

©  डॉ निशा अग्रवाल

जयपुर, राजस्थान

≈ संपादक – श्री हेमन्त बावनकर/सम्पादक मंडल (हिन्दी) – श्री विवेक रंजन श्रीवास्तव ‘विनम्र’/श्री जय प्रकाश पाण्डेय  ≈

Please share your Post !

Shares