Month: January 2021

श्रीमती उज्ज्वला केळकर

☆ मनमंजुषेतून ☆ ऋणानुबांधाच्या गाठी’ – भाग 4 ☆ श्रीमती उज्ज्वला केळकर ☆ 

वहिनी गेल्या. नंतर आण्णांची काळजी घेणारे घरात कुणी उरले नाही. त्यांचे धाकटे भाऊ होते  पण ते स्वत:च थोडे अपंग होते. धाकटा मुलगा चाळीशीचा असला, तरी थोडा लाडावलेला. थोडा गतिमंद. त्या दोघांचीही अर्थात लग्ने झालेली नव्हती. मोठा मुलगा नोकरी निमित्त इंदौरला. तो किती राहणार? यावेळी उज्ज्वलाच आण्णांच्या घरी रहायला आली. आण्णाचे पथ्य सांभाळले. पातळ जेवण करून,  मिक्सरमधून काढून ती ते चमच्याने आण्णांना भरवू लागली. त्यांना गिळता येत नसे. झोपवून चमच्याने ते पातळ जेवण थेट घशात सोडावं लागे.  आण्णांची आई बनून तिने आण्णांना जेवू घातले.

वर्षभर सगळं ठाक-ठीक चाललं. आण्णांचं जेवण, पातळ खीर, अंबील, मिक्सरमधून पोळी काढून त्यात दूध घालून केलेली पोळीची पेस्ट असं सगळं करून ती शाळेत जाई. हे घर तसं मध्यवर्ती होतं. तिचं स्वत:चंही घर शाळेपासून जवळ होतं. तिला शाळेतून येताना घरी डोकावता येत असे. तिचा मुलगा-मुलगी,  आई-वडील,  भाऊ यांना भेटून येता येत असे. मुलीचे लग्न झाले होते. तिला एक नातही होती. या सार्‍यांची ख्याली-खुशाली विचारून,  घरचं हवं – नको पाहून ती संध्याकाळी आण्णांकडे येऊ शकत असे. पुढे वाड्याचं अपार्टमेंट करायचं ठरलं. बिल्डरने दिलेली पर्यायी जागा उज्ज्वलाच्या दृष्टीने खूप लांब होती. तिला दोनदा बस बदलून शाळेत जावं लागणार होतं. आण्णा तिला म्हणत, ‘वाडा सोडला, की तू आपल्या घरी जा. साडी, चोळी, बांगडी देऊन माहेरवाशिणीची पाठवणी करतो.’  आण्णा म्हणायचे,  म्हणजे लिहून दाखवायचे. ती म्हणायची, `मग तुमचं कोण करणार?’  ते म्हणायचे, `मी दूध वगैरे पेय घेऊन राहीन. बाकीचे नेहमीप्रमाणे डबा आणतील. तू इतक्या लांब येऊ नकोस. तुझी खूप ओढ होईल.’  पण ती म्हणायची,  ‘मी वहिनींना वचन दिलय,  शेवटपर्यंत तुमची काळजी घेईन. मीही तुम्हा सर्वांबरोबर तिकडच्या घरी येणार!’

उज्ज्वला आता इतकी घरातली झाली होती की आम्ही भाच्या-पुतण्या आण्णांना भेटायला गेलो की तिला इतका आनद होई, माहेरवाशिणींचं किती कौतुक करू आणि त्यांच्यासाठी घरात काय काय करू, नि काय काय नको, असं तिला होऊन जाई. आण्णांना मुलगी असती, तर तिने तरी त्यांच्यासाठी इतकं  केलं असतं की नाही कुणास ठाऊक? कदाचित् तीदेखील आमच्यासारखी आपल्या संसारात गुरफटून गेली असती.

आण्णांचा मोठा मुलगा नोकरीच्या निमित्ताने दूर गावी होता. तो आण्णांना सारखा `तिकडे चला’  म्हणायचा. पण आण्णांना पुणं सोडून कुठेच जायचं नव्हतं. ‘नेत्रदान केलय.. देहदान केलय…’ वगैरे सबबी ते सांगायचे. खरी गोष्ट अशी होती की त्यांना अखेरच्या दिवसात,  आपली वास्तु,  जी त्यांच्या पत्नीची स्मृती होती आणि आपली कर्मभूमी या गोष्टी सोडून कुठेही जायचं नव्हतं,  हेच खरं. या स्थितीत त्यांच्याजवळ होती,  त्यांची एके काळची विद्यार्थिनी, जी गुरुऋण मानून आपलं शिक्षण संपल्यावरही, त्यांच्या गरजेच्या काळात,  त्यांची काळजी घेण्यासाठी आपलं घर,  आई-वडील,  भाऊ,  मुलगा या सार्‍यांपासून दूर आपल्या गुरुजवळ राहिली. आता आण्णा जाऊनही किती तरी वर्षे झाली. पण तिने त्यांच्यासाठी जे केले त्याला खरोखरच तोड नाही. `ऋणानुबांधाच्या गाठी’ हेच खरं!

समाप्त

© श्रीमती उज्ज्वला केळकर

176/2 ‘गायत्री’, प्लॉट नं 12, वसंत साखर कामगार भवन जवळ, सांगली 416416 मो.-  9403310170

≈ ब्लॉग संपादक – श्री हेमन्त बावनकर/सम्पादक मंडळ (मराठी) – श्रीमती उज्ज्वला केळकर/श्री सुहास रघुनाथ पंडित  ≈

श्री संजय भारद्वाज 

डॉ कामना तिवारी श्रीवास्तव

(आज  प्रस्तुत है  डॉ कामना तिवारी श्रीवास्तव जी  की एक सार्थक लघुकथा अप्रत्यक्ष इलाज  ) 

☆ लघुकथा – अप्रत्यक्ष इलाज ☆

“माँ अमित से कहो मेरा सामान न छुआ करें मुझे पसंद नहीं है” सुमित बड़बड़ाया।

माँ बोली ..”तुम्हारा छोटा भाई ही तो है और तुम कितने चिड़चिड़े हो।”

अगले दिन सुमित ऑफिस के लिए तैयार हुआ रुमाल रखने के लिए जेब में हाथ डाला तो एक कागज था निकाल कर पढ़ा “हैव ए नाइस डे फ्रॉम खुशबू।” उसे बड़ा अच्छा लगा। अब वह जितनी बार कपड़े निकालता जेब में से पुर्जे में कुछ ना कुछ अच्छा लिखा होता। तुम्हारा स्वभाव बहुत अच्छा है, तुम बहुत अच्छे हो। ऐसी ही छोटी-छोटी पंक्तियों से थोड़े ही दिनों में उसका स्वभाव पूरी तरह बदल गया। गुस्सा हवा हो गया।

एक दिन उसने भाई को अलमारी से कपड़े निकालते देखा तो प्यार से कहा तुम मेरा सारा सामान मुझसे बिना पूछे ले सकते हो बस कपड़े मैं तुम्हें निकाल कर दूँगा।

फिर माँ से पूछ कर लॉन्ड्री के कपड़ों के बहाने खुशबू को ढूंढने गया।

काउंटर पर सरदार अंकल और एक अपाहिज लड़की बैठी थी उसने पूछा ..”मेरे कपड़े कौन धोता प्रेस करता है?”

अंकल जी बोले ..”बेटा यह तो मेन शॉप है यहां से कितने सारे धोबी के यहां  कपड़े जाते हैं बता नहीं पाऊँगा।” उसके जाते ही सरदार जी ने बाजू में बैठी लड़की से कहा ..”बेटा तुम्हें ढूंढते हुए यहां तक आ गया पर तुम्हें पहचान नहीं पाया।”

खुशबू बोली ..”अंकल दरअसल हमारी कल्पना हकीकत से बहुत ज्यादा खूबसूरत और परफेक्ट होती है। वो तो  एक दिन इसकी मम्मी को यहां फोन पर बात करते सुना कि मेरा बेटा बहुत चिड़चिड़ा है। मैं बहुत दुखी हूँ तब मैंने सोचा कि मैं चल तो नहीं सकती पर अपने शब्दों से ही किसी के जीवन को बदल दूं और कई बार अप्रत्यक्ष रूप से किया गया इलाज बहुत कारगर होता है लेकिन अब से उस पुर्जे की जरूरत नहीं पड़ेगी।”

© डॉ कामना तिवारी श्रीवास्तव

मो 9479774486

≈ ब्लॉग संपादक – श्री हेमन्त बावनकर/सम्पादक मंडल (हिन्दी) – श्री विवेक रंजन श्रीवास्तव ‘विनम्र’/श्री जय प्रकाश पाण्डेय  ≈

 

महाकवि कालीदास कृत मेघदूतम का श्लोकशः हिन्दी पद्यानुवाद : द्वारा प्रो. चित्र भूषण श्रीवास्तव ‘विदग्ध’

श्री मुबारक बाबू उमराणी

 

☆ कवितेचा उत्सव ☆ टाक ☆ श्री मुबारक बाबू उमराणी ☆

वारा नसतांही

पांगले ते पक्षी

आसमंतातच

कोरीतच नक्षी

 

प्रखर बाणांच्या

ऊन्हांच्या त्या झळा

घसा कोरडाच

सोशितच कळा

 

गावातून वाहे

काळेनिळे पाणी

तेजाब ते पित

करपली वाणी

 

झाडांच्या  झुंडीत

रासच पानांची

बासरी अबोल

बेचैन कान्हाची

 

जागोजागी दिसे

सांडलेले पंख

चांदणेही आले

मारीतच डंख

 

पक्षी घालेनात

नदीकाठी गस्ती

झाडात फुलेना

पाखरांची वस्ती

 

गर्दीत मिळेना

कोणालाच थारा

सुकुनच गेला

ममतेचा झरा

 

गावोगावी उडे

टाररस्ता घुळ

कापीतच गेले

झाडांचेच मुळ

 

बेचैन  होऊनी

सारे मारी हाक

पानावर आज

चालेनाच टाक

 

© श्री मुबारक बाबू उमराणी

शामरावनगर, सांगली

मो.९७६६०८१०९७.

≈ब्लॉग संपादक – श्री हेमन्त बावनकर/सम्पादक मंडळ (मराठी) – श्रीमती उज्ज्वला केळकर/श्री सुहास रघुनाथ पंडित ≈

सौ.अंजली दिलिप गोखले

☆ जीवनरंग ☆  गोपी – भाग – 2 ☆ सौ.अंजली दिलिप गोखले ☆

आमचा प्रवास सुरू होता. बाहेर घाटातून वळण घेत आमची टॅक्सी धावत होती. माझे मन सुद्धा कासावीस होऊन हेलकावे खात होते. या चिमुरड्याला काय वाटत असेल? “गोपी, भूक लागली का? बिस्किट खाणार की कुरमुरे खाणार?” संभाषण कसं वाढवायचं तेच मला समजत नव्हतं.

“नाही ग आत्या, भूक नाहीये.  मला ना, आमच्या तिथल्या छोट्या मांजराच्या पिला ची आठवण येते ग. तिकडे ना, दुपारी मी आणि तेच असायचो. त्याची आई त्याला सोडून गेली होती. मीच त्याला बशीतून दूध पाजत होतो. आता मी तर इकडे आलो. त्याला आता कोण दूध देणार?” माझा हात घट्ट दाबत गोपी मला विचारत होता.

त्याचे ते निरागस, प्रेमाचे बोल ऐकून मला भडभडून आलं. त्या पिल्लाची आणि गोपी ची अवस्था एकच होती.पण त्या पिलाची काळजी त्याला पोखरून टाकत होती. पिल्ला च्या आठवणीने तो व्याकुळ झाला होता. आपल्या पप्पां वरच्या गाढ विश्वासाने गोपी माझ्याबरोबर आला होता. त्याला खात्री होती, आपण आता सुखरूप आहोत. आजी-आजोबा आपली वाट पाहत आहेत. त्यांना भेटायला त्याचे मन अतुर झाले होते. तेवढेच पिल्लाच्या आठवणीने त्याचे मन  कातर ही होत होते.

खरच, ही साधी जाणीव मोठ्यांमध्ये का बरे नसावी? तू तू, मै मै च्या जमान्यात प्रेम, आपुलकी, ओढ, मायेचा ओलावा  कसा मिळवायचा या फांदीवरून कोसळणार्‍या नाजूक फुलांनी?

क्रमशः —-

© सौ.अंजली दिलिप गोखले

मो  8482939011

≈ ब्लॉग संपादक – श्री हेमन्त बावनकर/सम्पादक मंडळ (मराठी) – श्रीमती उज्ज्वला केळकर/श्री सुहास रघुनाथ पंडित  ≈