डाॅ. निशिकांत श्रोत्री
इंद्रधनुष्य
☆ श्रीमद्भगवद्गीता — अध्याय तिसरा— कर्मयोग— (श्लोक ११ ते २०) – मराठी भावानुवाद ☆ डाॅ. निशिकांत श्रोत्री ☆
☆
देवान्भावयतानेन ते देवा भावयन्तु वः ।
परस्परं भावयन्तः श्रेयः परमवाप्स्यथ ॥ ११ ॥
☆
पुष्टी करावी देवतांची यज्ञ करूनिया
देवतांनी त्या तुष्ट करावे उन्नत करुनीया
निस्वार्थाने पुष्टी करावी तुम्ही परस्परांची
याद्वारे तुम्हाला प्राप्ती व्हावी परमश्रेयाची ॥११॥
☆
इष्टान्भोगान्हि वो देवा दास्यन्ते यज्ञभाविताः ।
तैर्दत्तानप्रदायैभ्यो यो भुङ्क्ते स्तेन एव सः ॥ १२ ॥
☆
यज्ञपोषित देवता खचित करितील कृपा इष्टभोगा
चौर्यकर्म अर्पण ना करता त्यांना निज भोगितो भोगा ॥१२॥
☆
यज्ञशिष्टाशिनः सन्तो मुच्यन्ते सर्वकिल्बिषैः ।
भुञ्जते ते त्वघं पापा ये पचन्त्यात्मकारणात् ॥ १३ ॥
☆
यज्ञशेष अन्नसेवन करुनी साधू पापमुक्त
देहपोषणासाठी अन्न पापांपासुन ना मुक्त ॥१३॥
☆
अन्नाद्भवन्ति भूतानि पर्जन्यादन्नसम्भवः ।
यज्ञाद्भवति पर्जन्यो यज्ञः कर्मसमुद्भवः ॥ १४ ॥
☆
सर्व जीव अन्नापासून पर्जन्यापासुन अन्न
यज्ञकारणे वर्षावृष्टी कर्मापोटी हो यज्ञ ॥१४॥
☆
कर्म ब्रह्मोद्भवं विद्धि ब्रह्माक्षरसमुद्भवम् ।
तस्मात्सर्वगतं ब्रह्म नित्यं यज्ञे प्रतिष्ठितम् ॥ १५ ॥
☆
वेदकारणे कर्मोद्भव परमात्मा वेदांचे कारण
यज्ञात सर्वथा सर्वव्यापि परमात्म्याचे प्रतिष्ठान ॥१५॥
☆
एवं प्रवर्तितं चक्रं नानुवर्तयतीह यः ।
अघायुरिन्द्रियारामो मोघं पार्थ स जीवति ॥ १६ ॥
☆
परंपरागत या चक्राला जो ना आचरितो
वासना भोगत इंद्रियांच्या जीवन व्यर्थ जगतो ॥१६॥
☆
यस्त्वात्मरतिरेव स्यादात्मतृप्तश्च मानवः ।
आत्मन्येव च सन्तुष्टस्तस्य कार्यं न विद्यते ॥ १७ ॥
☆
रत आत्म्यात आत्मतृप्त संतुष्ट आत्म्यात
कर्तव्य तयासी काही नाही शेष जीवनात ॥१७॥
☆
नैव तस्य कृतेनार्थो नाकृतेनेह कश्चन ।
न चास्य सर्वभूतेषु कश्चिदर्थव्यपाश्रयः ॥ १८ ॥
☆
कर्म करावे वा न करावे नाही प्रयोजन
समस्त जीवांसंगे त्यांचे निस्वार्थी जीवन ॥१८॥
☆
तस्मादसक्तः सततं कार्यं कर्म समाचर ।
असक्तो ह्याचरन्कर्म परमाप्नोति पूरुषः ॥ १९ ॥
☆
त्याग करिता आसक्तीचा प्राप्ती परमात्म्याची
असक्त राहुनिया निरंतर करी पूर्ति कर्माची ॥१९॥
☆
कर्मणैव हि संसिद्धिमास्थिता जनकादयः ।
लोकसङ्ग्रहमेवापि सम्पश्यन्कर्तुमर्हसि ॥ २० ॥
☆
जनकादी ज्ञान्यांना परमसिद्धी कर्मप्राप्त
संग्रह करुनीया लोकांचा कर्म करी तू नित्य ॥२०॥
☆
– क्रमशः भाग तिसरा
अनुवादक : © डॉ. निशिकान्त श्रोत्री
एम.डी., डी.जी.ओ.
मो ९८९०११७७५४
≈संपादक – श्री हेमन्त बावनकर/सम्पादक मंडळ (मराठी) – सौ. उज्ज्वला केळकर/श्री सुहास रघुनाथ पंडित /सौ. मंजुषा मुळे/सौ. गौरी गाडेकर≈
