Category: कवितेचा उत्सव 2

स्व गजानन दिगंबर माडगूळकर ‘गदिमा’

जन्म – 1 ओक्टोबर 1919  मृत्यु – 14 डिसेंबर 1977 ☆

☆ कवितेचा उत्सव ☆ मेघदूत ☆ महाकवी ग.दि. माडगूळकर ☆  

मेघदूत

जा घेऊन संदेश !

मेघा,जा घेऊन संदेश!

उल्लंघुनिया सरिता,सागर,नानापरिचे देश

 

रणांगणावर असतील जेथे

रणमर्दांची विजयी प्रेते

गगनपथाने जाऊन तेथे

प्राणसख्याच्या कलेवराचा निरखून घे आवेश

 

हाडपेर ते थेट मराठी

हास्य अजूनही असेल ओठी

शवे शत्रूंची असतील निकटी

अंगावरती असेल अजूनी सेनापतीचा वेष

 

अर्धविलग त्या ओठांवरती

जलबिंदूंचे सिंचून मोती

राजहंस तो जागव अंती

आण उद्याच्या सेनापतीला जनकाचा आदेश

 

डोळ्यांमधली तप्त आसवे

थांबच देत्ये गड्या तुजसवे

पुढे न आता मला बोलवे

सांग गर्भिणी खुशाल आहे पोटीचा सेनेश

 

ज्योतीसाठी जगेल समई

भिजविल तिजला रूधिरस्नेही

वाढत जाईल ज्योत प्रत्यही

नकाच ठेऊ आस मागची,इतुके कुशल विशेष

 

जा घेऊन संदेश !

मेघा,जा घेऊन संदेश!

उल्लंघुनिया सरिता, सागर,नानापरिचे देश.

 

गीतकार- महाकवी ग.दि. माडगूळकर

चित्र : साभार Gajanan Digambar Madgulkar – Wikipedia

सौ. मनिषा रायजादे- पाटील

 कवितेचा उत्सव 

☆ निसर्ग माझा सखा ☆ सौ. मनिषा रायजादे – पाटील ☆

सूर्याचे ते तेज l चंद्राचे ते ओज l

लखलखे साज l स्वर्गासम ll१ll

 

निळा निळा झुलाl पृथ्वीवर खुला l 

सुंदरशी माला l नभांगणी ll२ll

 

ऋतू नटवर l सोन्याची ती सर l

सजला शृंगारl चराचरी  ll३ll

 

गंध फुलवरा l उगवला तारा l

तेज निलांबरा l हिऱ्यासम ll४ll

 

निसर्ग सोबती l वनरानी मोती l

पाचू विखुरती l वसुंधरी ll५ll

 

हरित बिलोरी l वेलबुट्टीवरी l

तार ती झंकारी l मातीतून ll६ll

 

खळखळे झरा lअमृताच्या धारा l

सुगंधीत वारा lअद् भूत ll७ll

 

पाखरांचे स्वर l नाचे रानी मोर l

सुख धरेवर l फुलवीत ll८ll

 

तरुलता धुंद l भ्रमराला छंद l

चाखी मकरंद l मोहरून ll९ll

 

सागराच्या लाटा l ओथंबल्या वाटा l

इंद्रधनु छटा l उधळीत ll १०ll

 

वसुंधरा गीत lजीवनी अमृत l

जीव सुखावित l विश्वब्रम्ही ll११ll

 

विश्व पाठीराखा l निसर्ग हा सखा l

महती ओळखा l विधात्याची ll१२ll

 

© सौ.मनिषा रायजादे पाटील

ओंकार निवास, नवजीवन कॉलनी, मिरज, जि-सांगली

फोन नं-9503334279

≈संपादक–श्री हेमन्त बावनकर/सम्पादक मंडळ (मराठी) – श्रीमती उज्ज्वला केळकर/श्री सुहास रघुनाथ पंडित /सौ. मंजुषा मुळे ≈

श्रीमती उज्ज्वला केळकर

 कवितेचा उत्सव 

☆ “आई”  – तीन अनुवादित कविता ☆ श्रीमती उज्ज्वला केळकर ☆

[1]

कारगिलमध्ये हुतात्मा झालेल्या 

मुलाची आई राष्ट्रपतींच्या हस्ते

मुलाचं ‘शौर्यचक्र’ घेण्यासाठी

मंचावर जात होती—–

तेव्हा कुणालाच माहीत नव्हतं

सरहद्दीच्या त्या बाजूच्या ज्या 

सैनिकाच्या गोळीनं 

तो हुतात्मा झाला होता,

 तो सैनिकही शहीद झाला होता —–

कुठल्याशा एका गोळीने 

या बाजूकडून गेलेल्या …

आणि सरहद्दीच्या 

 त्या बाजूला

त्याची आईदेखील

मंचावर चढत होती—–

आपल्या शहीद झालेल्या मुलाचा 

सन्मान ‘निशान ए- हैदर’ 

घेण्यासाठी.

 

सरहद्दीच्या या बाजूला किंवा त्या —-

सैनिकांच्या आईच्या 

स्थितीत वा नियतीत… 

काहीच अंतर नसतं तसं—— 

 

[2] 

सरहद्दीजवळच्या एका गावात राहणारी आई

एका सकाळी सहावीत शिकणार्‍या आपल्या मुलाला

पाच किलोमीटर अंतरावरील शाळेत पाठवताना,

दहा रुपयाची एक चुरगळलेली नोट त्याच्या खिशात ठेवत 

त्याला समजावते—–

अचानक युद्धं सुरू झालंच

आणि शाळेमधून घरी पोचणं शक्य नाहीच झालं तर—- 

जी पहिली गाडी किंवा टांगा त्याला मिळेल 

त्यात बसून—

 त्याने सरहद्दीपसून दूर—

शहरात किंवा कुठल्याही सुरक्षित स्थानी 

निघून जावं—-

जिथे अधिकाधिक लोक 

त्याला जाताना दिसतील,

अशा सुरक्षित ठिकाणी—–

असं सांगून आई आश्वस्त होते.  

आणि बघता बघता तिची चिंता 

निश्चिंततेत बदलून जाते—— 

 

[3]

विस्थापितांच्या छावणीत जन्म दिलेल्या मुलाची आई

त्याला अंजारताना- गोंजारताना  एका बाबतीत समाधानी आहे—-

तिला वाटतंय —-

मुलाला भलेही विस्थापितांच्या ओझ्याखाली 

अभावग्रस्त जीवन जगावं लागतंय , पण —-

पण आपल्या मुळापासून उखडून जाण्याच्या वेदनेशी मात्र —-

तो अपरिचित असेल—

आई जाणतेय—- 

जाणतेय—-

असं मुळापासून उखडून जाणं—-

किती वेदनादायक असतं —–

 

मूळ हिन्दी कविता – कृष्ण शर्मा  

मराठी अनुवाद – श्रीमती उज्ज्वला केळकर

176/2 ‘गायत्री’, प्लॉट नं 12, वसंत साखर कामगार भवन जवळ, सांगली 416416 मो.-  9403310170

≈संपादक–श्री हेमन्त बावनकर/सम्पादक मंडळ (मराठी) – श्रीमती उज्ज्वला केळकर/श्री सुहास रघुनाथ पंडित /सौ. मंजुषा मुळे ≈

प्रा.अरूण विठ्ठल कांबळे बनपुरीकर

चुलीत जाळ फुकन फुकून

धुरकाटलेल्या काळजानं

ती ;

जाळत रहायची ,

तिचं करपलेलं आयुष्य..

जळणकाटूक हुडकून हुडकून ,

रचत जायची रोज ती ;

तिच्या जल्माचं सराण..!

काळपाटलेल्या घरासारखंच

तिचं काळपाटलेलं जीणं,

घरादाराच्या मुखासाठी

घास बनून जायचं.

…..

कुणीतरी दिला होता तिला

एक जुनाट इस्टू.

घासलेट भरून

पंप करता करता,

तिचं आयुष्य फरफरत रहायचं

कॅनातलं घासलेट संपेपर्यंत.

पिना टोचून-हवा भरून

रीत्या होत जाणाऱ्या इस्टूकडं ;

आणि

लालबूंद झालेल्या बर्नरकडं ;

कौतूकानं पहात,

झिजलेल्या वायसरसारखी

झिजत रहायची ती….!

……..

आता तिला सरकारी योजनेतून

मिळालीय गॅसची शेगडी…

थरथरत्या हातानं बटणं फिरवत,

लायटरची चुटचूटणारी ठिणगी,

तिच्या सरणाऱ्या आयुष्यात

पेटवत राहतेय ज्योत…!

काळपटलेल्या आयुष्याच्या

सुरकुतलेल्या रेषां,

चेहऱ्यावर सांभाळणारी

ती ;

नातवानं आणलेला इंडक्शन

उगीचच न्याहळत राहते….

……………………

आणि

चुलीवरचंच खावं वाटणाऱ्या

नातवांसाठी,

सुरकुतलेल्या हास्यानं ,

पून्हा ….

चुलवानाचे चटके सहन करत

हरखून जाते ती;

टम्म फुगलेल्या

तव्यातल्या भाकरीसारखे…..

…………

तिचं आणि चुलवानाचं नातं

मला मात्र;

असं चटका देऊन जातं…!

………………………………..

© प्रा.अरुण कांबळे बनपुरीकर..

‘काळजातला बाप ‘कार

बनपुरी ता.आटपाडी जि.सांगली

मो ९४२११२५३५७

≈ संपादक – श्री हेमन्त बावनकर/सम्पादक मंडळ (मराठी) – श्रीमती उज्ज्वला केळकर/श्री सुहास रघुनाथ पंडित /सौ. मंजुषा मुळे ≈

सौ. उज्वला सुहास सहस्रबुद्धे

 कवितेचा उत्सव 

☆ जलचक्र.. ☆ सौ. उज्वला सुहास सहस्रबुद्धे☆

स्वच्छ पांढऱ्या जलदां ची,

  निळ्या आभाळी होती वर्दळ!

कधि त्यांनी प्राशून घेतले,

  बाष्पातुन ते जल निर्मळ!

 

काळ्याकुट्ट ढगांची मैफल,

 भरली होती आकाशात !

वाटत होते जलभरले ढग,

  उतरतील कधी या भूतलात!

 

सौदामिनी चा लखलखाट,

 अन्  ढगांचा गडगडाट !

ढगाळलेल्या आभाळाला,

  वाऱ्याने ही दिली साथ!

 

झरझर झरझर धारा आल्या,

 तप्त धरेला भिजवू लागल्या!

धरतीच्या कुशीतील बीजांना,

  जीवन रस पुरवाया गेल्या!

 

रंग बदलला, हवा बदलली,

  ओढ लागली दानाची!

जिथून घेतले तिथेच देऊ,

  जल धाराही पुण्याची !

 

© सौ. उज्वला सहस्रबुद्धे

वारजे, पुणे (महाराष्ट्र)

≈ संपादक – श्री हेमन्त बावनकर/सम्पादक मंडळ (मराठी) – श्रीमती उज्ज्वला केळकर/श्री सुहास रघुनाथ पंडित /सौ. मंजुषा मुळे ≈