श्री नंदकुमार पंडित वडेर
प्रतिमेच्या पलिकडले
☆ “छप्पर फा़ड के…” ☆ श्री नंदकुमार पंडित वडेर ☆
” काय हे? अरे किती पाॅश जागा आहे ही! असं वाटतंय इथं राहायला आलं की दुसरीकडे कुठेही जाऊच नये! आहे इथं का भाड्याने जागा काही? मला अगदी हवी तशीच जागा आहे ही! … “
… ” अरे मग सांगत होतो काय तुला मगापास्नं.. पाॅश जागा, पाॅश लोकॅलीटी.. मनाला भुरळ घालणारी… अशी एकच नाही तर माझ्या सगळ्या अशाच जागा मुंबई ठिक ठिकाणी आहेत… त्यातली ही गोल्डन लॅंड आहे… आहेस कुठे! ….
हं तर मग तुला जागा भाड्यानं पाहिजे म्हणतोस? … एकटाच सडाफटींग असशील तरच त्या कोपऱ्यातील बारीक खांबाला लागून सहा बाय चार चा पिवळ्या रंगाचा आयत आहे ती तुला जागा मिळेल… पंधराशे रूपये डिपाॅझिट आणि महिना पाच शे रूपये भाडं… इथं तुला दिवसभर खुला प्रकाश, मस्त हवा, पावसापासून प्रोटेक्शन, रात्रभर सोडीयम व्हेपरचा मोफत लाईट मिळेल.. आंघुळीची आणि हगण्यामुतण्याची सोय वर मेट्रोचं स्टेशन आहे तिथं या सोयी आहेत पण त्यासाठी तिथल्या सेक्युरिटी गार्डला तुला चायपानीची तोड करावी लागेल… बाकी या जागेत तुला कसलाच त्रास नाही… उलट या जागेत जर तू राहायला आलास तर तुझी लै तरक्की व्हएल…. अट एकच तुझ्या जागेत तूच एकटा दिसायला हवा आणखी कोणी ज्यादा माणूस काणूस दिसला तर भाडं तिप्पट द्यायला लागेल… आणि हो जागा खाली करून गेल्यावर दूसरा माणूस त्या जागेवर आल्यावरच तुझ्या डिपाॅझिटचे पैसै परत दिले जातील… बाय द वे तू कुठल्या एरियात बिझनेस करतोस? त्या एरियाचा नगरपालिकेचा तुझा बिल्ला मला दाखव… तरच तुला हि जागा भाड्याने मिळेल…
आनि हां इथं राहायला आल्यानंतर इथले कायदे कानुन पाळावे लागतील… त्यात तुझं काहीच नुकसान होणार नाही.. अरं बाबा असं डरनेका नही रे.. ते लिडर लोगा, उनके फंटर आपल्याला त्यांच्या मोर्चामंधी, धरना धरायच्या येळी, त्या जाहीर सभेला, थोडीफार दगडफेक करायला, रस्तारोको करायला, आमरण उपोषणाला, त्यांचे खंदे कार्यकर्ते म्हणून नेतात आणि कसलंही कुठलीही निवडणूक असो दोन तीन बुथवर पाच सहा वेळेला ते आपल्याला घेऊन जातात.. लोकशाहीचा संविधानाने मिळालेला नागरीकांना एकमेव मतदानाचा अधिकाराची अंमलबजावणी ते सांगतील तसं बजवायचा… तो अधिकार त्यांचा.. धू म्हटलं की आपून फक्त धुवायचं काम करायचं… खाली पिली झंगटमें पडना नही… समझा.. आपण त्यावेळी त्यांना पाहिजे तशी मदत करायची… मंग पेपर वाले आपल्या गर्दीकडं बघून छापतात यंदा खुल्या वातावरणात मतदानाची टक्केवारी वाढली.. लोकशाहीची प्रगल्भतेकडे वाटचाल म्हणून…. पण आपून काही हि फुकटची येडताकपटृटी करत नसतो.. हां ते आपली खायची ते प्यायची सगळी सोय करतात आणि त्या दिवसाची बिदागी पण हातात ठेवतात… फकस्त आपला त्या दिवसाचा धंदा बंद ठेवायचा एव्हढचं ध्यानात ठेवायचं… तुला सांगतो आता आता कुठे या धंद्याला सोन्याचे दिवस आलेत बघ… इंडीव्हीज्युअल वरून मास कलेक्शन आणि आता तर त्याच्याही पुढे कार्पोरेट फंड बिझीनेस झाल्यानं… धंद्याला जी बरकत आलीय… आपल्या या समाजाचं स्टॅंडर्ड ऑफ लाईफ काहीच्या काहीच बदलयं की ते पाहून समाजातील इतर वर्गाला आपल्याबद्दल जलन होऊ लागलीयं… बसल्या ठिकानी सगळं आता मिळतयं… डिजिटल चाऑनलाईन चा जमाना सुरू झालाय बाबा… कुठं जायला यायला लोकांपुढे हात पसरायला, तोंड वेंगाडून दावायची गरजच उरली नाही… मोबाईल वरून एक मिस काॅल दिला की आपलं काम झालचं…
.. साला एक काळ तो होता आम्हाला रस्ता रस्यांवर येणाऱ्या जाणाऱ्या माणसा माणसा पुढे हात पसरावे लागायचे… कमी मिळणाऱ्या मिळकतीतून पोट भरण्यापेक्षा त्या समाजाने दिलेल्या मानहानी ची, शिव्याशापांच्या लाखोलीनेंच पोट भरायचे… लाचारी शिवाय जगणं असायचं नाही मुळी… धडधाकट असलो तरी कामधंदा कुणी द्यायला तयार नसायचा आणि कुणी दिलाच तर मजुरी मात्र छदाम मिळायची… जावो साले भिक मंगे कहाॅसे आते है.. असा दमबाजी देऊन हाकलायचे.. रेल्वे स्टेशन, मंदिर, मस्जिद, चर्च, गुरूव्दारा, सिनेमा घर, बडी हाटेला आणि शादी की पार्टीयां आदी ठिकाणी मग आपला जथ्थाच हजर असायचा…. हि मारामारी व्हायची आपापसांत… काही वेळेला तर कार्यक्रम ला आमंत्रित लोकांपेक्षा आपल्याच लोकांचीच हजेरी मोठी असायची… त्यावेळी असं वाटायचं कार्यक्रमाचे नेमके पाहूणे कोण आहेत… बस्स भगवान यहाॅं देर है लेकिन अंधेर बिल्कुल नही है यही सच है आखिर में.
… 1971च्या लढाईच्या वेळी सीमेवरून घुसखोरी करून जो एकदा या देशात आलोय तेव्हापासून इथलाच बनून राहिलोय… आलो त्यावेळी खिशात एक दमडी नव्हती.. पण इथे आल्याबरोबर इथल्या मायबाप सरकारने आम्हा निर्वासितांची आजन्म काळजी घेतली की जितकी त्यांनी या देशातले खऱ्या नागरिकांची घेतलेली नसेल… अरे आज माझ्याकडे पॅन कार्ड, आधार कार्ड, पासपोर्ट, मायनाॅरीटी कम्युनिटी सर्टीफिकेट, रेशन कार्ड… सगळी सरकारी अधिकृत कागदपत्रे आहेत तितकी इथल्या लोकांच्या कडे पण नसतील… हि सगळी ‘कृपा ‘त्या सरकारी यंत्रणेची, आपलं कोणतंही घंटो का काम मिनिटोमें करतात बघ… आपण बुवा जिथे राहतो तिथल्या देशाचे सगळे कायदेशीर (काय द्यायचं घ्यायचं) बाबी आधी पाळतो मग हक्कासाठी भांडतो… तुला सांगतो आज माझ्याकडं सेंट्रल लाईन, वेस्टर्न लाईन, हार्बर लाईन, तिकडे कुलाब्याकडे आणि कोस्टलला मेट्रो लाईनच्या खाली अशा मालकीची जागा आपल्या लोकांसाठी भाड्याने देत असतो… आपल्या समाजाच्या प्रगतीसाठी विकास सोसायटी सुरू केलीय, गरजूंना अल्प व्याजदरात पैसे देतो.. शिवाय टॅक्सी, रिक्षा, ट्रक देखील माझे आहेत जे बेरोजगार लोकांना अश्या मुळे रोजगार देतो… मी फक्त रात्री आठ वाजता या सगळ्या गोष्टी़चं रोकडा कलेक्शन करत असतो… बाकी दिवसभर हा असा आरामात जातो… कुठल्याही प्रकारचा सरकारी टॅक्स मला भरायला लागत नाही कारण मी नेहमीच आर्थिक दृष्ट्या मागासच राहिलेला असतो… अधनंमधनं मी विमानाने माझ्या देशात जाऊन आठ पंधरा दिवस तिकडे राहून येतो… न जाणो उद्या आपल्याला परदेशीय म्हणून इथून हाकलले तर तिकडे सोय असावी हे कुशन म्हणून ठेवलं आहे… मग आता बोल आहे का तुला या सगळ्या अटी मान्य तर तुला ही जागा भाड्याने देतो… नाहीतर तू दुसरी सोय बघ बाबा… माझ्या कडे जागाच शिल्लक कधी असत नाही.. उद्या आलास तर माझा नाईलाज असेल… या शेखची शेखी शहरभर फिरलेली आहे.. समजलास… उद्या तू देखील माझ्या सारखाच मोठा ब्रॅडेड भाई होशील हा माझा विश्वास आहे… कारण हा देश अतिशय प्रेमळ स्वभावाचा आहे इथं जो जो येतो तो आपली पथारी पसरूनच राहतो… मागे जी खानेसुमारी झाली त्यात आपले परप्रांतीय, परदेशीय जनतेची संख्या हि स्थानिक लोकांच्या पेक्षा कैकपटीने आहे… म्हणून मुंबई, नविन मुंबई आणि आता तिसरी मुंबई करायचा प्रस्ताव सुरू आहे… तुला तिकडे भरपूर स्कोप आहे बघ… कान नाक नि डोळे कायमच उघडे ठेवशील तर उद्याच्या तिसऱ्या मुंबईचा तू लवकरच डॉन होशील… पण काही झालं तरी आपण आपला ब्रॅंड सोडायचा नाही… कायमच अंगावर मळकट फाटके कपडे, दाढी केसाचं जंगल वाढलेलं… एक मळखाऊ झोळी त्यात हिंदालियमचं थाळी, पेला, काडी नि विडी बंडल.. पथारी पसरायला एक तुटकी चटई… हे कायमच आपल्या सोबत ठेवून फुटपाथवर राहायचं… कधीही पक्क्या घरात राहयचं नाही… मिळालं तरी ते एकतर विकून टाकायचं किंवा भाड्याने द्यायचं… आणि गरीबोंकी सुनो.. वो तुम्हारी सुनेगा.. तुम एक पैसा दोगे वो दसलाख देगा अशी आळवणी करत बसायचं… कारण इथं ना देनेवाले के हजार हाथ होते है लेकिन लेने वालेको दोही हाथ राहते है… इसलिए एक दिन पूरा निभाता नही सालो सालतक चलता रहे गा…
जा आता तुझा धंद्याचा टाईम झाला असणार.. बाकी आपुन आज रात को ही डील फायनल कर देंगें… कसं?
© श्री नंदकुमार इंदिरा पंडित वडेर
विश्रामबाग, सांगली
मोबाईल-99209 78470 ईमेल –nandkumarpwader@gmail.com
≈संपादक – श्री हेमन्त बावनकर/सम्पादक मंडळ (मराठी) – सौ. उज्ज्वला केळकर/श्री सुहास रघुनाथ पंडित /सौ. मंजुषा मुळे/सौ. गौरी गाडेकर≈
