श्री सुहास सोहोनी
कवितेचा उत्सव
☆ प्राणायाम… ☆ श्री सुहास सोहोनी ☆
श्वास हिणवतो निश्वासाला
कनिष्ठ तू, मी श्रेष्ठ,
जीवनदायी, सत्वशील मी
प्रदूषीत तू भ्रष्ट — ॥
सात्विक, तेजस रुपडे माझे
शुद्ध नि जीवनदायी
श्वास खिजवितो निश्वासाला
तू तर धोकादायी —॥
प्राणवायु आधार जिवांचा
माझ्यातुन वाहतो
कर्ब विखारी दूषित तूझा
जीवांना संपवितो — ॥
श्वासाचे वक्तव्य ऐकुनी
झाला अवमानित
जळफळतो निश्वास, करोनी
मुद्रा क्रोधीत — ॥
रागाने मग निश्वासाने
चढवुनिया आवाज
दिधले प्रत्युत्तर श्वासाला
चढला तुजला माज — ॥
जाइन ना बाहेर यापुढे
निश्चय करतो पक्का
दार बंद तूज, तुला न आता
आत यावया मोका — ॥
श्वास तसे निश्वास जाहले
ठप्प जेथल्या तेथे
शरिर तळमळे, प्राण विव्हळे
जीव घुटमळे जेथे — ॥
एकच मग कल्लोळ उडाला
विश्वी, तीन्ही लोकी
सूर्य चंद्र अन् इंद्रहि स्वर्गी
भीतीने कांपती — ॥
कलह मिटविण्या अवतरला मग
ब्रह्मदेव साक्षात
नाण्याच्या दो बाजू तुम्ही
भांडत बसलात — ॥
लहान मोठे बंधू तुम्ही
छापा कांटा जसे
तुमच्या मधील नाणे तुमचा
मधला भाऊ असे — ॥
जाणे-येणे, येणे-जाणे
काही क्षण मध्येच थांबणे
कर्तव्यासी करा साधुनी
अखंड आवर्तने — ॥
प्राणवायु तू घेउन येसी
नाम तुझे पूरक
कोंडुन धरिसी श्वास रोखुनी
नाम तुझे कुंभक
सर्व अशुद्धे फेकुन देसी
नाम तुझे रेचक
तुमच्या एकोप्याच्या मधुनी
जन्मतील ‘साधक’ — ॥
पूरक कुंभक रेचक यांचे
कथिले रामायण
रोज करावी क्रिया अशी जिस
म्हणती ‘प्राणायाम’ — ॥
© सुहास सोहोनी
रत्नागिरी
≈संपादक – श्री हेमन्त बावनकर/सम्पादक मंडळ (मराठी) – सौ. उज्ज्वला केळकर/श्री सुहास रघुनाथ पंडित /सौ. मंजुषा मुळे/सौ. गौरी गाडेकर≈
