इंद्रधनुष्य
☆ पुण्याची कहाणी: कालची अन् आजची! – सुश्री प्रज्ञा रामतीर्थकर ☆ प्रस्तुती – सौ.बिल्वा शुभम् अकोलकर ☆
आटपाट नगर होतं —-विद्येचं माहेरघर होतं
सह्याद्रीच्या कुशीत होतं—-टेकड्यांच्या मुशीत होतं
मुळा-मुठा निर्मळ होती —-गोड पाण्याची चंगळ होती
काळ्या मातीत कस होता—-वरण भात बस्स होता
निसर्गाचं देणं होतं —-पाताळेश्वरी लेणं होतं
नाव त्याच पुणं होतं —-खरंच काही उणं नव्हतं
शिवबाचं बालपण होतं—-जिजामातेचं धोरण होतं
मोगलाई कारण होतं—-पुण्याचं ज्वलन होतं
छत्रपतींचं स्वराज्य होतं—-पेशव्यांचं अटकेपार राज्य होतं
निधड्या छातीचे मावळे होते—-पराक्रमाने न्हायले होते
पर-स्त्री मातेसमान होती—-कोल्ही-कुत्री गुमान होती
नवसाला पावणारे गणपती होते—-तालमीसाठी मारुती होते
चिरेबंदी वाडे होते—-आयुर्वेदाचे काढे होते
अंगणात रांगोळी होती—-घराची दारं उघडी होती
संध्याकाळी दिवेलागणी होती—-घरोघरी शुभंकरोती होती
गृहिणी अन्नपूर्णा होत्या—-तडफदार स्वयंसिद्धा होत्या
जेवायला साधी पत्रावळ होती —-चौरस आहाराने परिपूर्ण होती
वेदांचा अंगिकार होता—-विद्वान लोकांचा संचार होता
टिळकांची सिंहगर्जना होती—-आगरकरांची सुधारणा होती
फडके चाफेकरांचं बंड होतं—-सावरकरांचं अग्निकुंड होतं
रानडे, फुले, कर्वे झटले होते—-बायकांचे जगणे फुलले होते
विद्वत्तेची पगडी होती—-सन्मानाची भिकबाळी होती
घरंदाज पैठणी होती—-शालीन नथणी होती
काटकसरीचा वारा होता —-उधळपट्टीला थारा नव्हता
सायकलींचे शहर होतं—-निवृत्त लोकांचे घर होतं
एका दमात पर्वती चढणं होतं—-दुपारी उसाचा रस पिणं होतं
पुण्याची मराठी प्रमाण होती—-शुद्धतेची कमाल होती
कलाकारांची कर्मभूमी होती—-पुणेकरांची दाद जरूरी होती
सवाई गंधर्व, वसंत उत्सव होते —-पुणेकरांना अभिमानास्पद होते
सार्वजनिक मंडळे विधायक होती—-समाज-स्वास्थ्याला तारक होती
:
:
पण परंतु किंतु….….
औद्योगिक क्रांती झाली—-पुण्यामध्ये पिंपरी आली
चारी दिशांनी कामगार आले—-स्थानिक मात्र बेरोजगार झाले
कारखाने धूर ओकू लागले —-पुणेकर सारखे खोकू लागले
संगणकाची नांदी झाली —-हिंजवडीची चांदी झाली
पुण्याची आय-टी पंढरी झाली—-तज्ञांची मांदियाळी आली
तांत्रिक भाषा ओठावर रूजली—-मराठी मात्र मनातच थिजली
उंच इमारतींचे पीक आले—-शेती करणे अहित झाले
टेकड्यांवर हातोडा पडला—-सह्याद्रीच तेवढा कळवळला
मुळा-मुठा सुकून गेली—-सांडपाण्याने बहरून आली
रस्ता गाड्यांमध्ये हरवत गेला—-चालताना श्वास कोंडत गेला
पिझा बर्गर ‘जेवण’ झाले—-सार्यांनाच आजारपण आले
डॉक्टरांनी आपली दुकाने थाटली —-बँकांनी आरोग्यासाठी कर्जे दिली
‘युज अँड थ्रो’ प्रतिष्ठेचे झाले—-जागोजागी ढीग कचऱ्याचे आले
तरुणाई रेव पार्टीत रंगली—-चारित्र्याची कल्पना मोडीत निघाली
मारामारी, खून, बलात्कार झाले—-निर्ढावलेल्या मनांचे साक्षात्कार झाले —–
एकेकाळची पुण्य नगरी—-
होतेय आता पाप नगरी—-
भिन्न प्रांतीयांची भाऊगर्दी—-
कुठे हरवला अस्सल पुणेरी?—-
कुठे हरवला अस्सल पुणेरी?—-
प्रस्तुती – सुश्री प्रज्ञा रामतीर्थकर
संग्रहिका: सौ.बिल्वा शुभम् अकोलकर
≈संपादक – श्री हेमन्त बावनकर/सम्पादक मंडळ (मराठी) – श्रीमती उज्ज्वला केळकर/श्री सुहास रघुनाथ पंडित /सौ. मंजुषा मुळे/सौ. गौरी गाडेकर≈
