image_print

मराठी साहित्य – वाचताना वेचलेले ☆ कूर्मजयंती निमित्त —… ☆ संग्राहिका – सुश्री कालिंदी नवाथे ☆

 वाचताना वेचलेले  ☆ कूर्मजयंती निमित्त —… ☆ संग्राहिका – सुश्री कालिंदी नवाथे ☆ कासव म्हणजे श्रीविष्णूचा साक्षात कूर्म अवतार आहे. – मंदिराच्या बाहेर कासव असण्याचे महत्त्व — कासव हा जीव सत्त्वगुणप्रधान असतो. कासवाला श्री विष्णूकडून तसे वरदान ‍मिळाले आहे. त्यामुळे प्रत्येक मंदिराच्या गाभार्‍यासमोर कासव असते. कासवाला सत्त्वगुणामुळे ज्ञान प्राप्‍त झाले आहे. कासव हे श्रीविष्‍णूला शरण आले होते. यामुळे कासवाची मान सदैव खाली वाकलेली असते. त्याचे लक्ष नेहमी देवतेच्या चरणांकडे असते. काही मंदिरांमध्ये कासवाची मान वर उचललेली दिसते. मान वर उचलणे म्हणजे कुंडलिनी जागृत होणे. श्रीविष्‍णूच्या आशीर्वादाने कासवाची कुंडलिनी शक्ती जागृत झाली आहे. आध्यात्मिक उन्नतीची इच्छा जागृत होण्यासाठी कासव मंदिरात कायमस्वरूपी रहाते. कासवाचे गुण १) कासवाला ६ पाय असतात, तसेच माणसाला ६ शत्रू असतात. — काम ,क्रोध ,मोह ,लोभ ,मोह आणि मत्सर  — कासव हे सर्व सोडून नतमस्तक होते.  त्याप्रमाणे भक्ताने पण हे सर्व सोडून मंदिरात यावे  २) कासव हे आपल्या पिलाना डोळ्यातून प्रेम देवून वाढवते. त्याच प्रमाणे देवाने आपल्यावर कृपा दृष्टी ठेवावी ही भावना आहे.  ३) कासव आपल्या अष्ट अंगांनी नमस्कार करते.  त्याप्रमाणे आपण पण करावा यांकरीता कासव मंदिरात असते. ४) कासव ज्याप्रमाणे...
Read More

मराठी साहित्य – वाचतांना वेचलेले ☆ गीता आणि ज्ञानेश्वरी – ☆ प्रस्तुती – डाॅ.भारती माटे ☆

डाॅ.भारती माटे वाचतांना वेचलेले  ☆ गीता आणि ज्ञानेश्वरी – ☆ प्रस्तुती – डाॅ.भारती माटे ☆ " गीता आणि ज्ञानेश्वरी यात काय फरक आहे?" सखीने प्रश्न विचारल्यावर मी तिच्याकडे बघतच बसले. " विचार करून सावकाश उत्तर दिलेस तरी चालेल. " सखीने उदार मनाने मला सवलत दिली. मी म्हणाले, "गीता आणि ज्ञानेश्वरी यात आई मुलीचे नाते असावे. निश्चित फरक मला सांगता येणार नाही पण ज्ञानेश्वरी मराठी भाषेत असल्याने, तिची भाषा गीतेपेक्षा अलीकडची असल्याने, अधिक विस्तृत असल्याने संकल्पना अधिक स्पष्ट होतात आणि मनाला अधिक तृप्तता येते. ज्ञानेश्वरी वाचनाने वेगळा दृष्टिकोन गवसतो. " सखी: "उदाहरण दे. " हिचं डोकं आहे की प्रश्नपत्रिका हा प्रश्न गिळून, मनात ठेवून मी म्हटले, " भुंगा आणि कमळ म्हटले की काय आठवते?" सखी: "कमळातील मधाचा मोह झाल्याने भुंगा रात्रभर कमळात अडकून पडतो. " मी: "बरोबर. आपल्याला आजवर हेच सांगितले गेले आहे. गीताही सांगते की अपेक्षा हे दुःखाचे, बंधनाचे मूळ कारण आहे. पण असे असेल तर भ्रमर वृत्ती चांगली मानली गेली नसती. हे उलगडताना माऊली म्हणतात, कोणत्याही गोष्टीचा अर्थ लावताना सर्व बाजूने विचार करायला हवा. भ्रमराला लाकडातून बाहेर यायचा मार्ग सापडत नाही म्हणून लाकूड पोखरून बाहेर येतो. लाकूड पोखरणाऱ्या...
Read More

मराठी साहित्य – वाचताना वेचलेले ☆ मला भावलेले अध्यात्म… ☆ प्रस्तुती – सौ. जयश्री पाटील ☆

सौ. जयश्री पाटील 📖 वाचताना वेचलेले 📖 ☆ मला भावलेले अध्यात्म… ☆प्रस्तुती - सौ. जयश्री पाटील ☆        अध्यात्म म्हणजे मुळात कोणतीही धार्मिक गोष्ट नाही.        अध्यात्म म्हणजे वरिष्ठांच्या प्रती आदरभाव असणे.        अध्यात्म म्हणजे कनिष्ठांच्या प्रती करुणाभाव बाळगणे.         अध्यात्म म्हणजे आपल्यामुळे कोणाला त्रास होऊ नये असं वागण.        अध्यात्म म्हणजे वेदा बरोबरच  वेदना वाचता येणे.         अध्यात्म म्हणजे आपलं काम प्रामाणिकपणे करणं.        अध्यात्म म्हणजे आपलं कौटुंबिक आणि सामाजिक कर्तव्य पार पाडणं.        अध्यात्म म्हणजे मुक्या प्राण्यांवर, पशु-पक्ष्यांवर प्रेम करणे.        अध्यात्म म्हणजे निरपेक्ष सत्कर्म करत रहाणे.        अध्यात्म म्हणजे नि:स्वार्थी सेवाभाव जोपासणे.        अध्यात्म म्हणजे सदैव कृतार्थ भाव अंगी बाळगणे.        अध्यात्म म्हणजे विना अपेक्षा कौतुक करणे.         अध्यात्म म्हणजे आपण प्रत्येकाशी सद्भाव आणि सद्भावाने रहाणे.         अध्यात्म म्हणजे ग्रंथांच्या आणि संतांच्या संगतीत सदैव असणे.          अध्यात्म म्हणजे आपण या समाजाचं काही देणं लागतो, आणि ते आपण दिलेच पाहिजे अशी मानसिकता मनाशी सतत बाळगणे.         अध्यात्म म्हणजे गरजुवंतांना यथा शक्ती आर्थिक किंवा शाब्दिक मदत करणे.          अध्यात्म म्हणजे आपल्या बरोबर इतरांची देखील प्रगती होवो हा भाव अंगी असणे.    अध्यात्म म्हणजे ....            साधं.........           सोपं........           सरळ.........          आणि  निर्मळ ..........असणं - दिसणं आणि वागणं.  आहार या विषयावर अनेक विद्वानांची मते सर्वश्रुत आहेत  आणि प्रत्येक जाती धर्मात यावर मत भिन्नता आहे माझ्या मते वैचारिक शाकाहारच असणे...
Read More

मराठी साहित्य – वाचताना वेचलेले ☆ …Mother’s Day म्हणजे… ☆ डॉ. ज्योती गोडबोले ☆

डॉ. ज्योती गोडबोले 📖 वाचताना वेचलेले 📖 ☆ ...Mother's Day म्हणजे ….  ☆ डॉ. ज्योती गोडबोले ☆ जिने बोट धरून पाटीवर अक्षर गिरवण्यास शिकवले... तिला मोबाईलवर टाईप करायला शिकवणं म्हणजे ...Mother's Day लहानपणी आपल्या जिभेचे चोचले ज्या आईने पुरवले..... *तिला एखाद्या तांराकित हाॅटेल मध्ये दिलखुलास ट्रीट देणं म्हणजे...*, ...Mother's Day लहानपणी साडीच्या निर्‍या करायला जिच्याकडून शिकलो, ..त्या आईला केव्हातरी जीन्समध्ये पाहण्याची गंमत म्हणजे .... ...Mother's Day ज्या आईने आपल्या चेहरा अगदी पुस्तकासारखा वाचून काढला ... तिला या टेक्नोसॅव्ही जगात FB शी ओळख करून देणं म्हणजे ... ...Mother's Day बाबांची नजर चुकवून जिने साखरेच्या डब्यात साठवलेले पैसे आपल्यासाठी withdraw केले त्या आईला ATM..मधून पैसे काढायला शिकवणं म्हणजे ... ...Mother's Day जिचा हात पकडून आपण भरभर जिने उतरलो, आणि चढलो,...तिला आताच्या ESCALATOR ...वरून सांभाळून घेऊन जाणं म्हणजे.... ...Mother's Day Best wishes to  wonderful and powerful mother  संग्रहिका : डॉ. ज्योती गोडबोले.  ≈संपादक – श्री हेमन्त बावनकर/सम्पादक मंडळ (मराठी) – सौ. उज्ज्वला केळकर/श्री सुहास रघुनाथ पंडित /सौ. मंजुषा मुळे/सौ. गौरी गाडेकर≈...
Read More

मराठी साहित्य – वाचताना वेचलेले ☆ “एकटेपणा…” – लेखक : श्री ऐश्वर्य पाटेकर ☆ प्रा.भारती जोगी ☆

📖 वाचताना वेचलेले 📖 ☆ “एकटेपणा…” - लेखक : श्री ऐश्वर्य पाटेकर ☆ प्रा.भारती जोगी ☆ 'थिंक पॉझिटिव्ह' नावाचा एक दिवाळी अंक आज लायब्ररीत हाती आला.. आणि याची थीम आहे "एकटेपणा".  पूर्ण अंक याच विषयाला वाहिलेला आहे.  या दिवाळी अंकातील "एकटेपणातून बाहेर येण्याचा रियाज !" हा श्री ऐश्वर्य पाटेकर यांचा लेख वाचनात आला. सदर लेखक हे पहिल्या युवा साहित्य अकादमी पुरस्कार चे मानकरी आहेत, आणि त्यांची 'भुईशास्त्र' आणि 'जू' ही पुस्तके प्रसिद्ध आहेत.  त्यांच्या या लेखातील एक सुंदर भाग खाली देत आहे.  ********* "मला आमच्या इथं गावातील बिया वाल्या बाईची गोष्ट आठवते. बिया वाली बाई. सतत बिया गोळा करत असायची. म्हणजे तेच तिचं आयुष्यभराचं काम होऊन गेलं होतं. जिथे बी खोचली तिथं झाड उभं राहायचं.  हा तिचा हात गुण होता की झाडा -कोडावरची माया? माहित नाही.  मी तिला माझ्या लहान वयापासून पहात आलो. ती सारखी बिया गोळा करायची. तिने पेरलेल्या  बियांमधून किती झाडे उगवून आली, याची मोजदाद कशी करणार? अगणित झाडं.  ज्या झाडाकडे बोट दाखवलं ते झाड बियावाल्या बाईनेच लावलेलं असायचं.  म्हणजे तसं पाहायला गेलं तर उगवून आलेल्या एकूण एक झाडांवर तिची मालकी होती. पण...
Read More

मराठी साहित्य – वाचताना वेचलेले ☆ “एका वडीलांचे त्यांच्या मुलाच्या विवाहाबद्दल मनोगत…” ☆ प्रस्तुती – श्री सुनीत मुळे ☆

 वाचताना वेचलेले  ☆ “एका वडीलांचे त्यांच्या मुलाच्या विवाहाबद्दल मनोगत….”  ☆ प्रस्तुती – श्री सुनीत मुळे  ☆ नुकतेच - दि ३१ मार्च २०२३ ला माझ्या ज्येष्ठ मुलाचे लग्न झाले . सोहळा खूप मोठा भव्य करण्याचा मनोदय नव्हता त्यामुळे आपल्या सर्वांना बोलावू शकलो नाही म्हणून क्षमस्व ! परंतु या निमित्ताने आम्ही - (मी - माझी पत्नी आणि मुले आणि वधू आणि त्यांचे वडिलधारे लोक अशा सगळ्यांनी ) मिळून काही गोष्टी लक्षपूर्वक आणि ठरवून करण्याचा प्रयत्न केला आणि तो देवाच्या आणि कुलस्वामिनीच्या कृपेने उत्तम रीत्या सफल झाला तो तुमच्या सगळ्यांशी समभागी (share ) करतो . आम्ही असे लक्षात घेतले की - विवाह हा एक अत्यंत प्रमुख असा संस्कार आहे . त्यामुळे हा संपूर्ण विवाह विधी हाच लग्नाचा मुख्य भाग असावा .   त्यात - सिनेमा - TV सीरियल - आणि आपले अज्ञान यांमुळे पुष्कळ गैर आणि रसभंग करणाऱ्या गोष्टी घुसल्या आहेत त्या टाळूया . म्हणून - काही गोष्टी विचारपूर्वक केल्या आणि काही कटाक्षाने टाळल्या . बँड - म्हणजे रणवाद्ये नकोत . मंगल आणि सुमधुर  वाद्याचे संगीत असावे . म्हणून सनई, सतार, बासरी यांचे आनंद उत्साह वाढवणारे संगीत...
Read More

मराठी साहित्य – वाचताना वेचलेले ☆ समाधान… लेखक : अज्ञात ☆ प्रस्तुती – सौ. मंजुषा सुनीत मुळे ☆

सौ. मंजुषा सुनीत मुळे  वाचताना वेचलेले  ☆ समाधान... लेखक : अज्ञात ☆ प्रस्तुती - सौ. मंजुषा सुनीत मुळे ☆  बसायला आरामखुर्ची आहे, हातामध्ये पुस्तक आहे.... डोळ्यावर चष्मा आहे, इतके मला पुरेसे आहे !   निसर्गामध्ये सौंदर्य आहे, निळे आकाश, हिरवी झाडी आहे.... सूर्योदय, पाऊस, इंद्रधनुष्य आहे, इतके मला पुरेसे आहे !   जगामध्ये संगीत आहे, स्वरांचे कलाकार आहेत, कानाला सुरांची जाण आहे, इतके मला पुरेसे आहे !   बागांमध्ये फुले आहेत, फुलांना सुवास आहे, तो घ्यायला श्वास आहे, इतके मला पुरेसे आहे !   साधे चवदार जेवण आहे, सुमधुर फळे आहेत, ती चाखायला रसना आहे, इतके मला पुरेसे आहे !   जवळचे नातेवाईक, मित्र आहेत, मोबाईल वर संपर्कात आहेत, कधीतरी भेटत आहेत, इतके मला पुरेसे आहे !   डोक्यावरती छत आहे, कष्टाचे दोन पैसे आहेत, दोन वेळा, दोन घास आहेत, इतके मला पुरेसे आहे !   देहामध्ये प्राण आहे, चालायला त्राण आहे, शांत झोप लागत आहे, इतके मला पुरेसे आहे !   याहून आपल्याला काय हवे ? जगातील चांगले घेण्याचा, आनंदी, आशावादी राहण्याचा विवेक आहे, इतके मला पुरेसे आहे !   विधात्याचे स्मरण आहे, प्रार्थनेत मनःशांती आहे, परमेश्वराची कृपा आहे, इतके मला पुरेसे आहे ! लेखक : अज्ञात  संग्राहिका: सौ. मंजुषा सुनीत मुळे ≈संपादक – श्री हेमन्त बावनकर/सम्पादक मंडळ (मराठी) – सौ. उज्ज्वला केळकर/श्री सुहास रघुनाथ पंडित /सौ. मंजुषा मुळे/सौ. गौरी गाडेकर≈...
Read More

मराठी साहित्य – वाचताना वेचलेले ☆ Be a CEO of your own life. ☆ प्रस्तुती – सौ. स्मिता पंडित ☆

 वाचताना वेचलेले  ☆ Be a CEO of your own life. लेखिका :सुश्री संध्या बेडेकर ☆ प्रस्तुती – सौ. स्मिता पंडित ☆ मी आणि ताई आम्ही दोघी बहिणी. मी पुण्यात तर ताई नाशिकला स्थाईक. आज आम्ही दोघी सिनियर सिटीझन आहोत. मी पासष्ट तर ताई सत्तरीला पोचली. आयुष्याचा आतापर्यंतचा काळ कसा गेला? कळलंच नाही. घर परिवार आमच्या नोकऱ्या, मुलांची शिक्षणं, त्यांच्या नोकऱ्या, त्यांची लग्नं, नातवंडं, मुलांचे अमेरिकेत स्थायिक होणे, आमच्या अमेरिकेच्या फेऱ्या. म्हणजे आमच्या पारिवारिक सिनेमाच्या सोळा रिळापैकी चौदा रीळं तर जवळपास संपली, म्हटलं तरी चालेल. आता आयुष्यात बऱ्यापैकी स्थिरता आली आहे. वय बोलू लागलं आहे. अमेरिकेचे ग्रीन कार्ड आम्ही घ्यावं, याबद्दल बऱ्याच चर्चेनंतर आता मुलांनी म्हणणं सोडून दिले आहे. आम्ही अमेरिकेला येऊ, पण राहू आम्ही भारतातच. हे नक्की ठरलंय.  ताई म्हणजे सौ. अनिता अजय देशपांडे यांचा नाशिकला मोठा बंगला आहे. रिटायरमेंट नंतर मागची पंधरा वर्षं त्यांनी बंगल्याचा पूर्ण उपभोग/ आनंद घेतला. त्यांच्या शेजारीच ताईचे मोठे दीर श्री अनिल देशपांडे यांचा बंगला. दोघी जावांचं छान पटतं. दोघांना एकमेकांच्या आधार आहे. बरोबर मोकळेपणाही आहेच. आता मात्र वयाप्रमाणे बंगल्याचे मेंटेनन्स करणं कठीण होतं...
Read More

मराठी साहित्य – वाचताना वेचलेले ☆ बदक की गरुड ? ☆ प्रस्तुती – सौ. दीप्ती गौतम ☆

 वाचताना वेचलेले  ☆ बदक की गरुड ? ☆ प्रस्तुती – सौ. दीप्ती गौतम ☆ एकदा विमानतळावर असताना माझी एका टॅक्सी चालकाशी  गाठ पडली आणि त्याच्या टॅक्सीत सर्वप्रथम माझ्या नजरेस एक गोष्ट पडली ती म्हणजे, एक पाटी जिच्यावर लिहिले होते की बदक की गरुड तुमचे तुम्हीच ठरवा. दुसरी गोष्ट जाणवली ती स्वच्छ आणि चकचकीत गाडी, ड्रायव्हर अतिशय टापटीप आणि स्वच्छ आणि इस्त्रीच्या ड्रेस मध्ये होता. स्वच्छ पांढरा इस्त्रीचा शर्ट आणि पँट, वर टाय. ड्रायव्हर स्वतः उतरून गाडीबाहेर आला आणि त्याने माझ्यासाठी गाडीचा दरवाजा उघडला.  आणि बोलला, " माझे नाव जॉन आहे. आणि मी तुमचा वाहक आहे. जोपर्यंत मी तुमचे सामान गाडीच्या डिकीत ठेवतो तोपर्यंत आपण माझे हे मिशन कार्ड वाचावे, सर." त्या कार्ड वर लिहिले होते, जॉन चे मिशन माझ्या ग्राहकांना लवकरात लवकर, सुरक्षित आणि रास्त दरात त्यांच्या इच्छित स्थळी पोहचवणे आणि तेसुद्धा आल्हाददायक आणि मैत्रीपूर्ण वातावरणामध्ये. मी भारावून गेलो होतो. गाडीतील आतील बाजूही तेवढीच टापटीप आणि स्वच्छ, नीटनेटकी होती. जॉनने मला विचारले. "आपल्याला कॉफी घ्यायला आवडेल काय?" मला त्याची गंमत करायची लहर आली म्हणून मी त्याला म्हणालो. "नाही, मला ज्यूस हवा आहे." तात्काळ जॉन उत्तरला... "काही हरकत...
Read More

मराठी साहित्य – वाचताना वेचलेले ☆ “पु.ल. आणि वारा…” लेखिका :सौ. मंगला गोडबोले ☆ प्रस्तुति – श्रीमती उज्ज्वला केळकर ☆

श्रीमती उज्ज्वला केळकर वाचताना वेचलेले ☆ “पु.ल. आणि वारा...” लेखिका :सौ. मंगला गोडबोले ☆ प्रस्तुति – श्रीमती उज्ज्वला केळकर ☆  पुलंचा हजरजबाबीपणा, उत्स्फूर्तता किती अफाट होती ह्याची एक झलक… 1960-61च्या आसपास कधीतरी वसंत सबनीस यांनी पुलंची एक जाहीर मुलाखत घेतली होती.त्यातील संवाद पाहा: वसंत सबनीस : आजपर्यंत तुम्ही भावगीत गायक, शिक्षक, नट, संगीत दिग्दर्शक, नाट्य दिग्दर्शक, प्राध्यापक, पटकथाकार आणि साहित्यिक यांच्या वरातीत सामील झाला होता. हीच ‘वरात’ तुम्ही आता ‘वाऱ्यावर’ सोडली आहे, हे खरं आहे काय? पुलं : “वाऱ्याचीच गोष्ट काढलीत म्हणून सांगतो…” “भावगीत गायक झालो तो काळ ‘वारा फोफावला’ चा होता…!” “नट झालो नसतो तर ‘वारावर’ जेवायची पाळी आली असती…” “शिक्षक झालो त्यावेळी ध्येयवादाचा ‘वारा प्यायलो’ होतो…” “संगीत दिग्दर्शक झालो त्यावेळी पेटीत ‘वारा भरून’ सूर काढत होतो…” “नाट्य दिग्दर्शक झालो त्यावेळी बेकार ‘आ-वारा’ होतो…” “प्राध्यापक झालो तेव्हा विद्वत्तेचा ‘वारा अंगावरून गेला’ होता…” “पटकथा लिहिल्या त्या ‘वाऱ्यावर उडून’ गेल्या…” “नुसताच साहित्यिक झालो असतो तर कुणी ‘वाऱ्याला उभं नसतं राहिलं…!” “ही सर्व सोंगं करतांना फक्त एकच खबरदारी घेतली. ती म्हणजे ‘कानात वारं शिरू न देण्याची…! “आयुष्यात अनेक प्रकारच्या ‘वाऱ्यांतून हिंडलो.’ त्यातून जे जिवंत कण डोळ्यात गेले ते...
Read More
image_print