मराठी साहित्य – मराठी आलेख – * डिजिटल माळा * – सुश्री ज्योति हसबनीस

सुश्री ज्योति हसबनीस

डिजिटल माळा

(प्रस्तुत है  सुश्री ज्योति  हसबनीस जी का  अप्रतिम आलेख  “डिजिटल माळा ” ।)

गेले कित्येक दिवस घोकत होते एक काम हातावेगळं करण्याचं. निवांतपणाच मिळत नव्हता म्हणा किंवा मुहूर्त लागत नव्हता म्हणा, सततच त्या कामाची  चालढकल होत होती. पण आज अगदी चंगच बांधला त्याचा पुरता फडशा पाडण्याचा. कपाटं आवरणं, जुन्या नको असलेल्या सामानाची  विल्हेवाट लावणं, विल्हेवाट लावलेल्या सामानाला घरी घेऊन जाणाऱ्या घरच्या मदतनीस मंडळींच्या चेहऱ्यावरचा आनंद बघून मनात आलेला अपराधी आवंढा शिताफीने आणि मोठ्या समाधानाने  गिळणं हे तर अंगवळणीच पडलं होतं पण मनात जी साफ सफाई योजली होती ती होती ‘डिजिटल माळ्याची’ ! आणि तिला मात्र प्रचंड वेळ लागणार होता. साफसफाईची ती प्रक्रिया म्हणजे प्रचंड गुंतागुंतीची आणि वेळखाऊ असणार होती. असंख्य फोटोजने खचाखच भरलेली गॅलरी रिती करणं म्हणजे महा कठीण काम!

फुलाभोवती भिरभिरणाऱ्या फुलपाखराशी मन रेंगाळणार होतं, असंख्य  पक्ष्यांची आकाशीची नयनरम्य झेप मोहात पाडणार होती, डोळ्यांत न मावणारा फुलांचा बहर पुन: पुन: डोळ्यांत साठवला जाणार होता, ऋतूनुसार कात टाकून अधिकच देखणी झालेली बाग क्षणोक्षणी खिळवून ठेवणार होती, मैत्रिणींबरोबर घालवलेले असंख्य आनंदाचे क्षण, त्यांचे फुलून आलेले लकाकते चेहरे पुन: ते क्षण जिवंत करणार होते, उगवत्या रविबिंबाच्या, त्याच्या रंगोत्सवाच्या विविध छटांनी नटलेली अगणित दृष्य बघत  पुन: एकदा विधात्यापुढे नतमस्तक व्हायला होणार होतं, उजाडणारा प्रत्येक दिवस अधिकाधिक रंजक करणारी आणि रात्र उत्तरोत्तर रंगवत जाणारी अप्रतिम शब्द चित्रं परत एकदा त्यांच्या प्रेमात पाडणार होती, जिवलगाबरोबर काढलेले सेल्फीज, त्याच्याबरोबर सैर केलेल्या असंख्य जागा तिथल्या सौंदर्याची भुरळ पाडत परत तिथेच खेचून नेणार  होत्या, गोजिरवाण्या नातींचे लडिवाळ, खट्याळ भाव ल्यालेले  गोंडस चेहरे तिथेच खिळवून ठेवणार होते, एक ना अनेक असंख्य गोष्टी, सगळ्याच अगदी जिवापेक्षा जास्त ! टाकणार काय, ठेवणार काय, खरंच मी नेमकं काय करणार असा प्रश्न पडला मला!  . Digital माळा कसला …तो तर माझा SAFE DEPOSIT VAULT होता! सारा माझा खजिना जपून ठेवला होता मी तिथे, आणि त्याची कसली साफ सफाई? आपल्या साऱ्या मौल्यवान गोष्टी कशा आपण डोळे भरून बघतो, आणि त्या त्या मधुर क्षणांच्या आठवणीत रमत परत नीटनेटक्या ठेवून देतो, अगदी तस्संच मी केलं. मधुर स्मृतींच्या हिंदोळ्यावर मजेने झुलत झुलत माझी DIGITAL साफसफाई तशी झाली …विस्मृतीचा धुरळा साफ करून …आणि सारा माळा लखलखीत करून …! भूतकाळातल्या साऱ्या सुंदर क्षणांनी पुनश्च आनंदाने माझ्याभोवती फेर धरला आणि एका वेगळ्याच जगात मी हरवून गेले! तो माळा नव्हताच मुळी …माझा TREASURE BOX होता! अक्षरश: कुबेराचा FEEL घेऊन निवांssssत झाले मी अगदी!

© ज्योति हसबनीस

 

image_print

Please share your Post !

Shares
मराठी आलेख
Warning: Trying to access array offset on value of type bool in /var/www/wp-content/themes/square/inc/template-tags.php on line 138

English Literature – Book-Review/Abstract – Skylines – Ms. Neelam Saxena Chandra

Skylines

A stories collection by Authorspress India, written by Ms. Neelam Saxena Chandra

A woman is like a palette of colours. Just like the colours, she too displays a different tint and shade at different points of time. The colours you perceive are the ones you make her show. If you love her, she will adore you; if you give her wings she will soar but if you hurt her, she may take time but will one day bounce back in retaliation.

‘Skylines’ is a collection of fourteen different stories which revolve around women – the buoyant teens, the chirpy youth or the matured ladies. Different encounters and circumstances in life make them either very tender, fragile or reactionaries and bigots. Do read on to understand these colours of life…

Excerpts from the book –Skylines

THE HIATUS

As Edward Becker raised his hands to bowl the last ball of the innings, different thoughts raced in his mind. It was his first international match. His captain had reposed complete faith upon him and he had been assigned the crucial task of bowling the last over in this critical match. He was feeling a bit insecure and unsteady. Would he be able to deliver? What if he fails? It was a ‘do or die’ situation.

Just then, Diya’s face flashed in his mind. She was bubbling with joy and chirpy as ever.  Her face beamed as she said, “Edward, I know it. You have it in you and you can do it.”

He closed his eyes for a split second. He suddenly felt an inrush of energy. Yes, he could do it. Had he not already taken five wickets since the starting of the match? He spun his ball with renewed enthusiasm and vigour. This ball could make or break the game. The rival team was just three runs short of victory.

The ball went briskly to the batsman and he had no chance. The ball touched the edge of his bat and landed in the hands of Edward once again. He jumped, he danced, he shrieked. He was extremely overjoyed. The captain and all his other teammates hugged him and threw him in the air. He felt that he was at the top.

Edward was getting married to Diya in the evening and he wanted to share this moment with his sweetheart.

While the champagne bottle was opened for him by his teammates, Edward was again taken down the memory lane. He had pursued English Literature earlier, not because it interested him but since he could not think of something better to do. In almost similar way, he had applied for this post of Assistant Editor in the famous social magazine ‘Buzz’ because he could not think of anything better. He did not have any craving to work as an editor. He had reached the venue of the interview without any expectations or goal. After all, one had to do something in life.

When he reached the venue, he was informed that the interview had been postponed by two hours. He was sitting lazily when the scent of a perfume filled his nostrils. A beautiful girl had entered and sat next to him. All eyes were on her. She looked stunning in her red tunic top and denim. But what bemused him the most were her eyes which had a naughty look in them. He felt electric sparks flying. To start the conversation, he asked her her name. With a glimmer in her eyes she replied, “Diya”.

“Your name sounds interesting. What does it mean? Is it an Indian name?” he asked. He had heard the name ‘Diya’ for the first time and it sounded not only different, but also intriguing.

She scrutinized his tall and narrow body frame before replying, “Diya means a candle in Hindi; a candle which lightens the world while it itself burns.”

“Too philosophical for me!” he said.

Amazon Link : Skylines

image_print

Please share your Post !

Shares
Book Review
Warning: Trying to access array offset on value of type bool in /var/www/wp-content/themes/square/inc/template-tags.php on line 138

हिन्दी साहित्य – व्यंग्य – कोहरे की लफड़ेबाजी – श्री जय प्रकाश पाण्डेय

जय प्रकाश पाण्डेय

कोहरे की लफड़ेबाजी 

(प्रस्तुत है श्री जय प्रकाश पाण्डेय जी  का यह विचारणीय व्यंग्य)

गांव की सर्द कोहरे वाली सुबह में बाबू फूंक फूंक कर चाय पी रहा था और उधर गांव भर में हल्ला मच गया कि कोहरे के चक्कर में गंगू की बहू बदल गई। शादी के बाद बिदा हुई और चार रात बाद अब जाके शर्माते हुए गंगू ने ये बात अपने बाबू को बतायी। बाबू सुनके दंग रह गए बाबू को याद आया कोहरे के चक्कर में सब गाड़ियां बीस – बाईस घंटे लेट चल रहीं थीं कई रद्द हो गई थीं स्टेशन पर धकापेल भीड़ और आठ – दस बरातों के बराती…….
भड़भड़ा के गाड़ी आ गई थी तो जनरल बोगी में रेलमपेल भीड़ के रेले में घूंघट काढ़े तीन चार बहूएं भीड़ में फंस गई और गाड़ी चल दी, दौड़ कर गंगू बहू को पकड़ कर शौचालय के पास बैठा दिया और खुद बाबू के पास बैठ गया। चार स्टेशन के बाद गंगू की बारात उतर गई। क्या करे कोई यात्रियों और बारातियों की बेहिसाब भीड़…………
बाबू के काटो तो खून नहीं……. अपने आप को समझाया  । खैर, अब क्या किया जा सकता है भगवान तो जोड़ी बनाकर भेजता है। अग्नि को साक्षी मानकर फेरे हुए थे….. 14 वचन हुए थे, पर बदमाश कोहरा तुमने ये क्या कर दिया…. अब क्या हो सकता है चार रात भी गुजर गईं…. हार कर बाबू घूंघट और कोहरे की कलाबाजी को कोसता रहा। गांव वालों ने कहा बेचारा गंगू भोला भाला है शादी के पहले गंगू को लड़की दिखाई नहीं गई नाऊ और पंडित ने देखी रही अच्छा घर देखके जल्दबाजी में शादी हो गई, गंगू की गलती नहीं है गंगू की हंसी नहीं उड़ाई जानी चाहिए। गंगू निर्दोष है।
थोड़ा सा कुहरा छटा तो सबने सलाह दी कि शहर के थाने में सारी बातें बता देनी उचित रहेगी सो बाबू गंगू को लेकर शहर तरफ चल दिए। थाने पहुंच कर सब हालचाल बताए तो पुलिस वाले ने गंगू को बहू चोरी के जुर्म में बंद कर दिया। बाबू ने ईमानदारी से बहुत सफाई दी कि कोहरे के कारण और सब ट्रेनों के लेट होने से ऐसा धोखा अनजाने में हुआ। उस समय कोहरा और ठंड इतनी अधिक थी कि हाथ को हाथ नहीं सूझ रहा था। पुलिस वाला एक न माना कई धाराएं लगा दीं। बाबू बड़बड़ाया ईमानदारी का जमाना नहीं रह गया जे कोहरे ने अच्छी दिक्कत दे दी और नया लफड़ेबाजी में फंस गए ऊपर से कई लाख के सोना चांदी पहने असली बहू भी न जाने कहाँ चली गई।
कोहरे के कुहासे में एक सिपाही बाबू को एक किनारे ले जाकर जेब के सब पैसे छुड़ा लिये। बाबू को फिर से पूछताछ के लिए इस बार थानेदार ने अपने चेम्बर में बुलाया।
इस तरफ अंगीठी में आग तापते कई सिपाही बतखाव लगाए थे कोहरा और ठंड के साथ सरकार को गलिया रहे थे। कोहरे की मार से सैकड़ों ट्रेनों के लेट होने की चर्चा चल रही थी रेल वाले सुपर फास्ट का पैसा लेकर रेलगाड़ी पैदल जैसी चला रहे हैं हजारों बेरोजगार लड़के-लड़कियां इन्टरव्यू देने से चूक रहे थे शादी विवाह के मुहूर्त निकल रहे थे कोहरे से हजारों एक्सीडेंट से बहुत लोग मर रहे थे और थाने में ज्यादा केस आने से काम बढ़ रहा था…. बाबू चुपचाप खड़ा सुन रहा था और गंगू अंगीठी की आग देखकर रजाई की याद कर रहा था।   बाबू से नहीं रहा गया तो दहाड़ मार के रोने लगा…… एक सिपाही ने उठकर बाबू को दो डण्डे लगाए और चिल्ला कर बोला – कोहरे की मार से सूरज तक नहीं बच पा रहा है और तुम कोहरा का बहाना करके अपराध से बचना चाहते हो। अपराधी और निर्दोष का अभी सवाल नहीं है……. फंसता वही है जो मौके पर हाथ आ जाए और सीधी सी बात है कि ठंड में बड़े साहब को खुश करना जरूरी है। हमें तुम्हारी परेशानी से मतलब नहीं है हमें तो साहब की खुशी से मतलब है। बाबू कुकरते हुए चुपचाप बैठ गया।
शाम हो चुकी थी कोहरा और गहरा गया था, थानेदार मूंछों में ताव देकर खुश हो रहा था थानेदार ने सिपाही को आदेश दिया – भले रात को कितना कुहरा फैल जाए पर बहू को बयान देने के लिए बंगले में उपस्थित कराया जाय………..
कोहरा सिर्फ कोहरा नहीं होता, कोहरा जब किल्लत बन जाता है तो बहुत कुछ हो जाता है। बाबू कोहरे को लगातार कोसे जा रहा है और बड़बड़ाते हुए कह रहा है ये साला कोहरा तो हमारे लिए थानेदार बन गया। और थानेदार कोहरे और ठंड में रजाई के सपने देख रहा था बहू को बंगले में कोहरा और ठंड के साथ बुलवाने का बहाना कर रहा है। गरीबी का भगवान भी साथ नहीं देता ऊपर वाला दुखियों की नहीं सुनता………..

 

© जय प्रकाश पाण्डेय

416 – एच, जय नगर, आई बी एम आफिस के पास जबलपुर – 482002  मोबाइल 9977318765
image_print

Please share your Post !

Shares
व्यंग्य
Warning: Trying to access array offset on value of type bool in /var/www/wp-content/themes/square/inc/template-tags.php on line 138

हिन्दी साहित्य – कविता – “दुर्गावती” – प्रो चित्र भूषण श्रीवास्तव ‘विदग्ध’

प्रो चित्र भूषण श्रीवास्तव ‘विदग्ध’ 

 

दुर्गावती

 

(प्रस्तुत है गुरुवर प्रोफ. श्री चित्र भूषण श्रीवास्तव जी  द्वारा लिखित  वीर क्षत्राणी रानी दुर्गावती की कालजयी ओजस्वी कविता ‘दुर्गावती ‘। ) 

 

गूंज रहा यश कालजयी उस वीरव्रती क्षत्राणी का

दुर्गावती गौडवाने की स्वाभिमानिनी रानी का।

 

उपजाये हैं वीर अनेको विध्ंयाचल की माटी ने

दिये कई है रत्न देश को माँ रेवा की घाटी ने

 

उनमें से ही एक अनोखी गढ मंडला की रानी थी

गुणी साहसी शासक योद्धा धर्मनिष्ठ कल्याणी थी

 

युद्ध भूमि में मर्दानी थी पर ममतामयी माता थी

प्रजा वत्सला गौड राज्य की सक्षम भाग्य विधाता थी

 

दूर दूर तक मुगल राज्य भारत मे बढता जाता था

हरेक दिशा मे चमकदार सूरज सा चढता जाता था

 

साम्राज्य विस्तार मार्ग में जो भी राज्य अटकता था

बादशाह अकबर की आँखों  में वह बहुत खटकता था

 

एक बार रानी को अकबर ने स्वर्ण करेला भिजवाया

राज सभा को पर उसका कडवा निहितार्थ नहीं भाया

 

बदले मेे रानी ने सोने का एक पिंजन बनवाया

और कूट संकेत रूप मे उसे आगरा पहुॅचाया

 

दोनों ने समझी दोनों की अटपट सांकेतिक भाषा

बढा क्रोध अकबर का रानी से न थी वांछित आशा

 

एक तो था मेवाड प्रतापी अरावली सा अडिग महान

और दूसरा उठा गोंडवाना बन विंध्या की पहचान

 

घने वनों पर्वत नदियों से गौड राज्य था हरा भरा

लोग सुखी थे धन वैभव था थी समुचित सम्पन्न धरा

 

आती है जीवन मे विपदायें प्रायः बिना कहे

राजा दलपत शाह अचानक बीमारी से नहीं रहे

 

पुत्र वीर नारायण बच्चा था जिसका था तब तिलक हुआ

विधवा रानी पर खुद इससे रक्षा का आ पडा जुआ

 

रानी की शासन क्षमताओ, सूझ बूझ से जलकर के

अकबर ने आसफ खां को तब सेना दे भेजा लडने

 

बडी मुगल सेना को भी रानी ने बढकर ललकारा

आसफ खां सा सेनानी भी तीन बार उनसे हारा

 

तीन बार का हारा आसफ रानी से लेने बदला

नई फौज ले बढते बढते जबलपुर तक आ धमका

 

तब रानी ले अपनी सेना हो हाथी पर स्वतः सवार

युद्ध क्षेत्र मे रण चंडी सी उतरी ले कर मे तलवार

 

युद्ध हुआ चमकी तलवारे सेनाओ ने किये प्रहार

लगे भागने मुगल सिपाही खा गौडी सेना की मार

 

तभी अचानक पासा पलटा छोटी सी घटना के साथ

काली घटा गौडवानें पर छाई की जो हुई बरसात

 

भूमि बडी उबड खाबड थी और महिना था आषाढ

बादल छाये अति वर्षा हुई नर्रई नाले मे थी बाढ

 

छोटी सी सेना रानी की वर्षा के थे प्रबल प्रहार

तेज धार मे हाथी आगे बढ न सका नाले के पार

 

तभी फंसी रानी को आकर लगा आंख मे तीखा बाण

सारी सेना हतप्रभ हो गई विजय आश सब हो गई म्लान

 

सेना का नेतृत्व संभालें संकट मे भी अपने हाथ

ल्रडने को आई थी रानी लेकर सहज आत्म विश्वास

 

फिर भी निधडक रहीं बंधाती सभी सैनिको को वह आस

बाण निकाला स्वतः हाथ से हुआ हार का तब आभास

 

क्षण मे सारे दृश्य बदल गये बढे जोश और हाहाकार

दुश्मन के दस्ते बढ आये हुई सेना मे चीख पुकार

 

घिर गई रानी जब अंजानी रहा ना स्थिति पर अधिकार

तब सम्मान सुरक्षित रखने किया कटार हृदय के पार

 

स्वाभिमान सम्मान ज्ञान है मां रेवा के पानी मे

जिसकी आभा साफ झलकती हैं मंडला की रानी में

 

महोबे की बिटिया थी रानी गढ मंडला मे ब्याही थी

सारे गोडवाने में जन जन से जो गई सराही थी

 

असमय विधवा हुई थी रानी मां बन भरी जवानी में

दुख की कई गाथाये भरी है उसकी एक कहानी में

 

जीकर दुख में अपना जीवन था जनहित जिसका अभियान

24 जून 1564 को इस जग से किया प्रयाण

 

है समाधी अब भी रानी की नर्रई नाला के उस पार

गौर नदी के पार जहां हुई गौडो की मुगलों से हार

 

कभी जीत भी यश नहीं देती कभी जीत बन जाती हार

बडी जटिल है जीवन की गति समय जिसे दें जो उपहार

 

कभी दगा देती यह दुनियां कभी दगा देता आकाश

अगर न बरसा होता पानी तो कुछ अलग होता इतिहास

 

© प्रो चित्र भूषण श्रीवास्तव ‘विदग्ध’ 

ए १ ,विद्युत मण्डल कालोनी , रामपुर , जबलपुर

[email protected]

मो ७०००३७५७९८

 

image_print

Please share your Post !

Shares
कविता
Warning: Trying to access array offset on value of type bool in /var/www/wp-content/themes/square/inc/template-tags.php on line 138

मराठी साहित्य – मराठी कविता – ? *कदंब काव्य* २ ? – सुश्री ज्योति हसबनीस

सुश्री ज्योति हसबनीस

(“Kadamb” is one of the best poems of Ms. Jyoti Hasabanis ji. This poem is in two parts.  Yesterday, we published first part of the poem. 

You can feel her emotions.  In her own words –

I like the aura of that tree as it reminds me of the Krishna – Leela ! 
Its bloom time is Shrawan . 
I used to visit the tree in that period every year and witness the divine beauty n fragrance !)
  ?  *कदंब काव्य*२  ?
नभांगणी  शुक्रतारा
अन् उषेची अधीर साद
संगतीस पहाटवारा
अन् निःशब्द अंतर्नाद ।
मनी रूणझुणणारा
कदंब नाद खुळा
मनी रूमझुमणारा
सुरेल संवाद सोहळा  ।
वळे पाऊल नकळत
वाटेवर कदंबाच्या
तरळे आस डोळ्यांत
वाटेवर कदंबाच्या ।
रंध्र रंध्र आतुरले
दैवी गंध अनुभवण्या
सहस्त्राक्ष गात्र झाले
साज अनोखा टिपण्या  ।
बावरले मन माझे
झाले व्याकुळ
विद्ध नजर त्याची
नजरेत झाकोळ ।
रोमरोमी भिनलेला
गंध कोणी चोरला
अंगांगी खुललेला
साज कुठे गेला  ।
जणू सावळ्यासाठी आसावत
कदंब मनी झुरला
मूक आक्रोश त्याचा
पाकळी पाकळीतून स्त्रवला  ।
खच पाकळ्यांचा तळी
अन् गतवैभवखुणा अंगांगी
सावळ्याचे फोल स्वप्न मनी
अन् मूक रूदन सर्वांगी  ।
संवाद अबोल साधत
घायाळ कदंब उभा
पुनर्भेटीचे मज वचन देत
निस्तब्ध कदंब उभा  ।
© ज्योति हसबनीस
image_print

Please share your Post !

Shares

मराठी साहित्य – मराठी कविता – ?  *कदंब काव्य*१ ? – सुश्री ज्योति हसबनीस

सुश्री ज्योति हसबनीस

(“Kadamb” is one of the best poems of Ms. Jyoti Hasabanis ji. This poem is in two parts.  Tomorrow, we will publish second part of the poem. 

You can feel her emotions.  In her own words –

I like the aura of that tree as it reminds me of the Krishna – Leela ! 
Its bloom time is Shrawan . 
I used to visit the tree in that period every year and witness the divine beauty n fragrance !)
?  *कदंब काव्य*१ ?
आषाढ सर कोसळली
श्रावण सर उजळली
नवचैतन्याने हिरवळली
तृप्त धरा नव्हाळली  ।
नव्या नव्हाळीचा
साज वसुंधरेला
नव नवोन्मेषाचे
कौतुकओझे तरूवेलीला
नवोन्मेषाच्या कौतुकात
सृष्टी रंगली
निसर्गाची वत्सल नजर
कदंबावर पडली
इवल्या इवल्या जिवांची
आस मनी होती
‘त्याच्या’ परिसस्पर्शाचीच
मात्र खोटी होती
लाभला परिसस्पर्श ,
चमत्कार झाला
हिरव्या पर्णसंभारातून ,
इवला जीव डोकावला ।
दिसामागून दिस ,
जाऊ लागले
कदंबाचे झाड ,
लेकुरवाळे झाले ।
वा-यासंगे झुलू लागले ,
मजेत जीव सानुले कोवळे
फांदी फांदी रंगू लागले ,
लपंडावाचे खेळ आगळे ।
झुलत मस्तीत ,
जीव ते बहरले
लेवून शुभ्र साज ,
अंगांगी मोहरले ।
शुभ्र साज त्यांचा ,
सोनपिवळ्या छायेतला
अलौकिक गंध त्यांचा ,
परिसरांस व्यापलेला ।
मोहरलेला कदंब आणि
बहरलेली रासलीला
अद्वैताचा बंध रेशमी
कदंब होता साक्षीला ।
तोच श्रावण तोच बहर ,
पण नाही मधुर बन्सीधून
तोच ध्यास तीच आस
पण नाही अधीर मीलन ।
मन वेडे कदंबाचे,
खुळे कान्ह्याच्या पदरवाचे
मन वेडे कदंबाचे ,
 पिसे गोपिकांच्या पैंजणांचे ।
सावळ्यासाठी आसावत
तृषित कदंब उभा
वैभव आपुले सावरीत
अदबीत कदंब उभा ।
© ज्योति हसबनीस
image_print

Please share your Post !

Shares

हिन्दी साहित्य – कविता – सच, झूठ और जिंदगी  – श्री दीपक तिवारी ‘दिव्य’

श्री दीपक तिवारी ‘दिव्य’

सच, झूठ और जिंदगी 

(श्री दीपक तिवारी ‘दिव्य’ जी की जीवन के सच और झूठ को उजागर करती एक कविता।)
मुझे सच्चाई का शौक नहीं
खुदा का खौफ नहीं
झूठ की दुकान सजाता हूं
झूठ लिखता हूं
झूठ पढ़ता हूं
झूठ ओढ़ता हूं
झूठ बिछाता हूं
तभी सर उठाकर चल पाता हूं
इस दुनिया में
जो सच्चाई का दंश झेलते हैं
ना जाने कैसे वह जीते हैं
जहां झूठी तोहमतें हैं
आरोप भी झूठे हैं
पर इनके बल पर
मिलने वाली जिल्लतें
सच्ची होती हैं
इसके दम पर मिलने वाली
सजा सच्ची होती है।
वही उनका पारिश्रमिक है
यहां तक कि सत्य से मिलने वाला अंदर का सुकून भी
तब कचोटने लगता है
जब बाहर के हालात बद से बदतर
और भी भयावह होते चले जाते हैं और मैं कुछ नहीं कर पाता
इसलिए
मैं
झूठ भेजता हूं
लोग खरीदते हैं
और मैं जीता हूं
यही तरीका सिखाया है
मुझे
इस दुनिया ने
जिंदगी जीने का……
© श्री दीपक तिवारी ‘दिव्य’
image_print

Please share your Post !

Shares
कविता
Warning: Trying to access array offset on value of type bool in /var/www/wp-content/themes/square/inc/template-tags.php on line 138

हिन्दी साहित्य – व्यंग्य – अब हम सब रिजर्व – श्री विवेक रंजन श्रीवास्तव

श्री विवेक रंजन श्रीवास्तव

अब हम सब रिजर्व

(प्रस्तुत है श्री विवेक  रंजन  श्रीवास्तव जी  का  एक सामयिक , सटीक एवं सार्थक व्यंग्य।)

रिजर्वेशन से अपना पहला परिचय तब हुआ था जब हम बहुत छोटे थे और ट्रेन की टिकिट पुट्ठे की, सच्ची की टिकिट की तरह की छोटी सी टिकिट ही होती थी.  मेरे जैसे सहेजू बच्चे सफर के बाद उसका संग्रह किया करते थे. यात्रा की तारीख उस टिकिट पर पंच करके बिना स्याही के केवल इंप्रेशन से अंकित की जाती थी.  पहले टिकिट विंडो से खरीदी गई  फिर काले कोट वाले टी सी साहब को वह दिखाकर पापा ने बर्थ रिजर्व करवाई थी. और हम लोग बड़े ठाठ से आरक्षित डब्बे में अपनी आरक्षित सीट पर सफर के लिये बैठे थे. वैसे जब मेरी बड़ी भांजी छोटी  सी थी तो, उसे हर बच्चे की तरह नानी मामा के पास बहुत अच्छा लगता था, जब भी वह कोई शैतानी करती तो मेरी माँ  उसे डराने के लिये मुझसे कहती कि इसका रिजर्वेशन करवाओ, वापसी का स्वगत अर्थ समझ कर वह नन्ही परी सी बच्ची तुरंत हमारा कहना मान जाती थी.
अब इसका यह  अर्थ कतई न लगाया जावे कि कहना मनवाने के लिये रिजर्वेशन का प्रयोग देश के प्रबुद्ध मतदाताओ के साथ भी किया जा सकता है. गाड़ी में पैट्रोल रिजर्व में आ जाता है तो लाल बत्ती का इंडीकेटर ब्लिंक होने लगता है, या बहुत अधिक रिजर्व व्यक्तित्व के लोग आत्मकेंद्रित होते हैं, इस दृष्टि से भले ही रिजर्व का भावार्थ सकारात्मक न हो पर  रिजर्व सीट पर बैठने के ठाठ ही अलग हैं. मूवी जाने से पहले आनलाइन सीट रिजर्व करके कार्नर सीट पर पत्नी के साथ बैठ कर भुट्टे की लाई को पाप कार्न के रूप में मंहगें दामो पर खरीद कर खाने से फिल्म का आनंद बढ़ जाता है. जिसके प्रभाव से अगले दिन फिल्म के विषय में मित्रो के साथ बात करते हुये एक गंभीर क्रिटिक नजरिया अपने आप पैदा हो जाता है. डिनर के लिये रेस्ट्रां जाने से पहले यदि टेबिल बुक कर ली जाती है तो ए सी डायनिंग हाल में पहुंचने पर जिस अदा से सफेद वर्दी में सजा हुआ, कलगी वाला वेटर आपको इज्जत से बैठाता है, सर्विस चार्ज अपने आप वसूल हो जाता है. सीट रिजर्व होने की ही महिमा होती है कि हवाई जहाज में सुंदर परिचारिकायें मुस्करा कर दरवाजा छेंककर आपका ऐसा स्वागत करती हैं, जो शादी के बाद जूता चुराई के समय हसीन साली मण्डली द्वारा मनुहार भरे स्वागत की याद दिला देता है.
अपार्टमेंट के पार्किंग लाउंज में यदि आपके फ्लैट का नम्बर आपकी कार के लिये लिखा हो या आफिस की पार्किंग में डेजिगनेशन से पार्किंग स्पेस आरक्षित हो तो कभी भी आओ कार पार्क करने का ठाठ ही निराला होता है. कहने का अर्थ है कि रिजर्वेशन  मनोबल बढ़ाता  है, बड़प्पन का अहसास करवाता है, भीड़ से अलग कुछ विशिष्ट बनाता है.अतः जो लोग समानता के नाम पर रिजर्वेशन के खिलाफ हैं, मैं उनके खिलाफ खड़े लोगो का पुरजोर समर्थन करता हूं.  रिजर्वेशन के मजे हर भारतवासी तक पहुंचे यह चुनी हुई सरकार की नैतिक जिम्मेवारी होनी ही चाहिये.
मेरे जैसे जितने टैक्स पेयर अपनी मेहनत से कमाये गये रुपयो के बल पर अपने लिये इस तरह के रिजर्वेशन के ये ठाठ खरीद सकते हैं , वे तो स्वतः धन्य हैं. उन्हें फिर से धन्यवाद. जो बेचारे जन्मना पिछड़ी जाति में, या संविधान की अनुसूची में दर्ज जातियो में पैदा हो गये हैं, उन्हें भी
धन्यवाद कि उन्हें रिजर्वेशन के ठाठ दिलवाने के लिये कम से कम आज की सरकार को कुछ नही करना पड़ रहा. पर मैं हृदय से आभारी हूं पक्ष विपक्ष के नेताओ का जिनके समर्थन से राज्य सभा, लोकसभा, चुनाव सभा हर जगह दस प्रतिशत ही सही पर हर पिछड़े हुये भारतवासी को जिसे और किसी जुगाड़ से रिजर्वेशन का स्वाद नही मिल पा रहा था, उन्हें भी यह सर्वाधिक आर्कषक फल चखने को मिलने की जुगत बन सकी है. अब जो विघ्न संतोषी यह तर्क कर रहे हैं कि भाई दस ही क्यो ?  ग्यारह , बारह या बीस क्यो नही ? उनसे मेरा प्रतिसवाल है कि दशमलव पद्धति है, दस के दम से शुरुवात हुई है, भविष्य में  चुनावो के लिये मांगें करने तोड़ फोड़ करने के स्कोप भी तो बाकी रहने
चाहिये.
इसलिये बिना सवाल किये खुश होने का समय है, आज हम सब आरक्षित हैं. रिजर्वेशन के मजे लूटिये हर भारत वासी के माथे पर गर्व के वे भाव आ जाने चाहिये जो रिजर्व सीट पर बैठते हुये आते हैं , जब वेटर आपके लिये कुर्सी खींचकर आपको उस पर पदासीन करता है.

© श्री विवेक रंजन श्रीवास्तव 

ए-1, एमपीईबी कालोनी, शिलाकुंज, रामपुर, जबलपुर, मो ७०००३७५७९८

image_print

Please share your Post !

Shares
व्यंग्य
Warning: Trying to access array offset on value of type bool in /var/www/wp-content/themes/square/inc/template-tags.php on line 138

मराठी साहित्य – कथा/लघुकथा – योग्यता – श्री सदानंद आंबेकर 

श्री सदानंद आंबेकर 

 

 

 

 

 

योग्यता

(श्री सदानंद आंबेकर जी की हिन्दी एवं मराठी साहित्य लेखन में विशेष अभिरुचि है।  गायत्री तीर्थ  शांतिकुंज, हरिद्वार के निर्मल गंगा जन अभियान के अंतर्गत गंगा स्वच्छता जन-जागरण हेतु गंगा तट पर 2013 से  निरंतर प्रवास

हम श्री सदानंद आंबेकर जी  के आभारी हैं इस मराठी  लघुकथा – “योग्यता ” के लिए)

शहरातील नामवंत ई एन टी तज्ञ डाॅ किशोर देशपांडे यांचा मोबाइल वाजत होता। आपल्या घरीच असलेल्या दवाखाण्यातून निघून बैठकीत पोहोचे पर्यंत सतत वाजत असलेल्या घंटी ने वैताग आणला, डाॅ साहेबांनी जसांच फोन कनेक्ट केला, दुसरी कडून गावी असलेली त्यांची आई म्हणाली- अरे किशोर, किती वेळानी फोन घेतो रे तू ? घरी कोणी नाही कां रे ?

किंचित वैतागानी डाॅ उत्तरले- अगं आई, या वेळी आम्हीं दोघेहि पेशंट सोबत असतो ना, म्हणून गं वेळ लागला। हं, बोला , कसा काय फोन केला दुपारी ?

आईने जुजबी विचारपूस केली नि पुढे म्हणाली- कां रे किशोर , तुझा आवाज इतका बसलेला कां बरं आहे?

यावर डाॅ साहेबांनी उत्तर दिलं कि काही नाही, मागल्या आठवड्या पासून खोकला व गळा बसला आहे, काही विशेष नसून सीजनल आजार आहे नि मी हवे ते एंटिबायोटिक्स घेतलेत;

हे ऐकून आई म्हणाली – अरे ते असू देत, पण ऐक, थोडी शी जेष्ठमधाची पूड, काळे मिरे आणि लवंग भाजून त्यांना मिळवून मधा सोबत घे बघू दोन तीन दिवस, पहा, लगेच आराम होईल।

आपल्या आईचा हा प्रेमळ सल्ला ऐकून डाॅ किशोर त्यांना म्हणे- अगं आई, मी याचाच डाॅ आहे, माला ह्याचा इलाज महिताय, मी औषध घेतलंय। नंतर आईला वाईट वाटू नये म्हणून म्हणे बरं, मी हे आजंच घेईन। घरची मोघम विचारपूस करून आईने फोन बंद केला।

आज डाॅ किशोर रिटायर होऊन सत्तरा पलीकडे झालेत, मुलगा-सून दोघेहि डाॅक्टर असून परदेशात असतात। डॉ साहेबांना मागल्या काही दिवसांपासून गळयांत पुन्हां इंफेक्शन झाल्या मुळे बोलायला खूप त्रास होऊन राहिला होता। साधारण औषध घेत असतांना त्यांची पत्नी आज त्यांना म्हणाली – ऐकंतलत का हो, तुम्हाला अजिबात आराम वाटत नाही आहे, माझं ऐकाल तर थोडी शी जेष्ठमधाची पूड, काळे मिरे आणि लवंग भाजून त्यांना मिळवून मधा सोबत घ्या बघू दोन तीन दिवस, पहा लगेच आराम होईल।

अनेक वर्षां पूर्वी आपल्या आई नी म्हंटलेले शब्द आज पुन्हां तसेच ऐकून त्यांना वाटले, आपुलकीच्या या उच्च भावने पुढे माझी चिकित्सकीय योग्यता ठेंगणीच। प्रेमाची ही भाषा पीढीगत अशीच चालत राहणार।

©  सदानंद आंबेकर

image_print

Please share your Post !

Shares

हिन्दी साहित्य- लघुकथा – भविष्य से खिलवाड़ – सुश्री ऋतु गुप्ता

सुश्री ऋतु गुप्ता

भविष्य से खिलवाड़

(प्रस्तुत है सुश्री ऋतु गुप्ता जी की  एक विचारणीय लघुकथा। आपके लेख ,कहानी व कविताएँ विभिन्न समाचार पत्रों व पत्रिकाओं में प्रकाशित होते रहे हैं।दैनिक ट्रिब्यून में जनसंसद में आपको लेख लिखने के लिए कई बार प्रथम पुरस्कार मिला है। आपका एक काव्य संग्रह ‘आईना’ प्रकाशित हो चुका है। )

टॉल टैक्स पर जैसे ही ट्रेफिक रूका अनगिनत बच्चे कोई  टिश्यू पेपरस,कोई गाड़ी विंडोज के लिए ब्लेक जालियां, कुछ गुलाब के फूल बेचने वाले आ खड़े हुए ,उनमें कुछ बच्चे ऐसे ही भीख मांग रहे थे ;लेकिन इक बच्चा ऐसा भी था जो मिट्टी के तवे बेच रहा था। चुपचाप हर गाड़ी के पास जाकर तवे लेकर चुपचाप खड़े हो जाता। कुछ लोग उन सबको भगा रहे थे।कछ भाव ही नहीं दे रहे थे।

ज्यादातर बच्चे जिद करके समान बेचने की कोशिश कर रहे थे। भीख मांगने वाले बच्चों ने तो परेशान करके रख दिया था।लेकिन तवा बेचने वाला बच्चा चुपचाप हर गाड़ी के पास एक क्षण तवा खरीदने को कहता ,नहीं अपेक्षित जवाब मिलने पर आगे बढ जाता। तभी गाडिय़ों की कतार में खड़ी गाड़ी में से किसी नौजवान ने शीशा उतार इशारे से उसे अपने पास बुलाया। और बगैर तवा खरीदे उसे दस का नोट थमा दिया।

उसने कई बच्चों को ऐसे ही दस के नोट पकड़ा दिये। आज के जमाने में उसकी दयालुता देख एकबारगी खुशी हुई, लेकिन तुरंत उन मासूम बच्चों के भविष्य की चिंता सताने लगी। लगने लगा कि वास्तव में इनकी इतनी मजबूरी है या फिर इनके माँ-बाप को आदत हो गई है। कटोरा लेकर ऐसे खड़ा कर देते हैं ,इनको काम करने की आदत कैसे पड़ेगी। हममे से कई दयालु लोग उनको भीख देकर उनका भविष्य और अधिक असुरक्षित कर रहें है। अगर हम सब मन को थोड़ा कठोर कर उन्हें भीख की बजाए उन्हें पढ़ाने की ठान ले,अच्छे विचारों से उनका मनोबल उंचा करे ताकि वे अपने पैरों पर खड़ा होना सीखें।हम पैसों से नहीं वरन् सही मार्गदर्शक बन उनकी मदद करें।जो विकलांग हैं उनकी उनके हिसाब से अपेक्षित मदद करे।

अभी सोच विचार में ही थी कि तवा बेचने वाला बच्चा मेरी गाड़ी के पास आकर बोलने लगा,”दीदी तवा खरीद लो,मेरी मदद हो जायेगी।”एक बार मेरा मन भी किया और  पर कठोरता बरत बोला कि नहीं मुझे जरूरत नहीं है।कुछ और बोल पाती उससे पहले टॉल टैक्स पर मेरा नंबर आगया था।
ऋतु गुप्ता
image_print

Please share your Post !

Shares
कथा-कहानी
Warning: Trying to access array offset on value of type bool in /var/www/wp-content/themes/square/inc/template-tags.php on line 138