वाचताना वेचलेले
☆ ‘गंभीर मनोवृत्तीने विचार करता…’ – लेखक : अज्ञात ☆ प्रस्तुति – श्री मनोहर जांबोटकर ☆
विशेष गरजा असलेल्या मुलांसाठी असलेल्या शाळेत आयोजित केलेल्या एका समारंभात, एका विद्यार्थ्याच्या वडिलांनी एक भावनिक भाषण दिलं — जे ऐकणाऱ्यांच्या मनात कायमचं कोरलं गेलं.
शाळेचं व तिथल्या सर्व कर्मचाऱ्यांचं अभिनंदन केल्यानंतर त्या वडिलांनी विचार मांडला :
“जेव्हा निसर्गाच्या प्रवाहात बाहेरून कोणतीही ढवळाढवळ होत नाही, तेव्हा निसर्गाची व्यवस्था पूर्णत्वाकडे झुकते.
पण माझा मुलगा, हर्बर्ट, इतर मुलांप्रमाणे शिकू शकत नाही. त्याला गोष्टी समजत नाहीत. मग त्याच्या बाबतीत निसर्गाची व्यवस्था कुठे आहे? “
प्रश्न ऐकून सगळं सभागृह सुन्न झालं. वडील पुढे बोलू लागले:
“माझा विश्वास आहे की, हर्बर्टसारखं शारीरिक आणि मानसिकदृष्ट्या अक्षम मूल जेव्हा या जगात येतं, तेव्हा आपल्याला मानवतेचं खरं रूप पाहण्याची संधी मिळते — कारण अशा मुलाला इतर लोक कसे वागवतात, त्यातून ती मानवता प्रकट होते. “
त्यांनी एक प्रसंग सांगितला.
एकदा ते आणि हर्बर्ट एका उद्यानाजवळून चालत असताना, काही मुलं बेसबॉल खेळत होती.
हर्बर्टने वडिलांना विचारलं :
“बाबा, तुम्हाला काय वाटतं? ते मला खेळायला देतील का? “
वडिलांना माहीत होतं की, बहुतेक मुलांना हर्बर्टसारखा मुलगा आपल्या संघात नको असतो. पण त्यांना हेही जाणवले की, हर्बर्टला थोडा वेळ खेळायला दिलं तर त्याला सामावून घेतल्याची भावना आणि स्वीकृतीचा आत्मविश्वास मिळेल.
वडील मुलांपैकी एकाकडे गेले आणि विचारलं,
“हर्बर्टला थोडं खेळता येईल का? “
त्या मुलाने इकडं तिकडं पाहिलं आणि म्हणाला, “आम्ही सहा धावांनी मागे आहोत, आणि आठव्या इनिंगमध्ये खेळ चालू आहे. ठीक आहे, त्याला आमच्या संघात घ्या. नवव्या इनिंगमध्ये त्याला फलंदाज म्हणून ठेवू. “
हर्बर्ट हळूहळू स्मितहास्य करत बेंचकडे गेला, संघाचा जर्सी चढवला. त्याच्या वडिलांच्या डोळ्यातून अश्रू वाहत होते.
हर्बर्टच्या चेहऱ्यावरचं आनंदाचं प्रतिबिंब बाकीच्या मुलांनीही पाहिलं — आणि त्याच्या वडिलांच्या डोळ्यातला अभिमानसुद्धा.
नवव्या इनिंगची सुरुवात झाली. हर्बर्टने हातमोजा घालून उजव्या फील्डमध्ये उभं राहत खेळायला सुरुवात केली. त्याच्याकडे कुठलाही बॉल आला नाही, तरी तो फक्त खेळात असल्यानेच इतका आनंदी होता की चेहऱ्यावर हसू ओसंडून वाहत होतं, आणि वडील प्रेक्षकांतून जल्लोष करत होते.
नवव्या इनिंगमध्ये संघाने काही धावा केल्या. आता, दोन बॅट्समन बाद, तिन्ही बेस भरलेले — आणि हर्बर्ट फलंदाजीसाठी तयार होता.
हा निर्णय — हर्बर्टला फलंदाजीची संधी देणं — जिंकायची संधी गमावणं होतं. तरीही त्याला ती संधी दिली गेली.
सर्वांना माहीत होतं की, हर्बर्टला बॅट नीट पकडता येत नाही, तर बॉल मारणं तर दूरची गोष्ट होती.
पण बॉलरला लक्षात आलं — समोरचा संघ हर्बर्टला आनंद देण्यासाठी जिंकण्याची संधी सोडत आहे.
त्याने बॉल अगदी हळू फेकला — जसा हर्बर्टला मारता येईल असा.
पहिल्या प्रयत्नात हर्बर्टने मारण्याचा प्रयत्न केला, पण चुकला.
दुसऱ्यांदा, त्याने बॉल मारला — अगदी सौम्यपणे — आणि बॉल पिचरच्या पुढ्यात थांबला.
पिचर सहज बॉल पकडून पहिल्या बेसवर फेकून हर्बर्टला आऊट करू शकत होता. पण त्याने बॉल मुद्दामहून पहिल्या बेसमनच्या डोक्यावरून उंच फेकून दिला.
सर्व प्रेक्षक ओरडू लागले:
“हर्बर्ट, पहिल्या बेसकडे धाव घे, धाव घे! “
हर्बर्ट धावत गेला — ते अंतर त्याने कधीच गाठलं नव्हतं.
“दुसऱ्या बेसकडे धाव घे! “
परत एका खेळाडूने — तो सर्वात लहान मुलगा होता— बॉल पकडला आणि जाणलं की तो ‘हिरो’ बनू शकतो. पण त्यालाही जाणवलं की हर्बर्टसाठी मोठं काहीतरी घडतंय. त्याने बॉल तिसऱ्या बेसमनच्या डोक्यावरून फेकला.
हर्बर्ट तिसऱ्या बेसवर पोहोचला. पुढचे धावपटू होमप्लेटवर पोहोचले.
सर्व मुलं आणि प्रेक्षक ओरडत होते,
“होमप्लेटकडे धाव घे! “
हर्बर्ट धावत जाऊन होमप्लेटवर पोहोचला — हात वर करून उभा राहिला — विजयी हसत. त्याचे वडील त्याचं कौतुक करत उभे होते.
आणि तेव्हा दोन्ही संघांच्या खेळाडूंनी त्याला मिठी मारली — जणू त्यानेच ‘ग्रँड स्लॅम’ मारून सामना जिंकवला!
वडील डोळ्यातून अश्रू ढाळत म्हणाले—
“त्या दिवशी या मुलांनी मिळून खऱ्या प्रेमाचं आणि मानवतेचं एक अद्वितीय उदाहरण जगापुढे ठेवलं. “
हर्बर्ट पुढचा उन्हाळा पाहू शकला नाही. त्या हिवाळ्यातच तो गेला. पण त्याच्या मनात मात्र एकच गोष्ट कायम राहिली — तो एकदा ‘हिरो’ झाला होता.
आईने त्याला आनंदाश्रूंत मिठी मारली होती — आणि त्याच्या वडिलांचा हसतमुख चेहरा हे त्याला आयुष्यभर पुरेसं होतं.
—
एक छोटंसं शेवटचं सांगणं:
आपण दररोज शेकडो विनोदी मेसेज एकमेकांना पाठवतो. पण जेव्हा आयुष्याचं खरं सौंदर्य सांगणारे, प्रेम आणि माणुसकी शिकवणारे संदेश येतात — ते पुढे पाठवताना आपण थोडं थबकतो.
तुम्ही जर हा मेसेज कोणाला पाठवायचा का, याचा विचार करत असाल — तर ज्या व्यक्तीने तुम्हाला तो पाठवला, त्याला विश्वास आहे की आपल्यामध्ये बदल घडवण्याची ताकद आहे. म्हणून तुमच्या संपर्कात असलेली प्रत्येक व्यक्ती हे ऐकण्याच्या योग्यतेची आहे.
कोणीतरी एक शहाणा माणूस म्हणाला होता:
“प्रत्येक समाजाची खरी कसोटी ही तिथल्या सर्वांत दुर्बल घटकांशी तो कसा वागतो यावरून होते. “
लेखक: अज्ञात
प्रस्तुती :श्री मनोहर जांबोटकर
≈संपादक – श्री हेमन्त बावनकर/सम्पादक मंडळ (मराठी) – सौ. उज्ज्वला केळकर/श्री सुहास रघुनाथ पंडित /सौ. मंजुषा मुळे/सौ. गौरी गाडेकर≈
